Tag: Internet

Alles over het ontstaan & de ontwikkeling van internet. Aanvankelijk legde ik vooral uit wat internet deed & betekende, tegenwoordig gaan mijn stukken vaker over politiek en internet.

Media, modern en oud

Facebook was natuurlijk belangrijk: de pagina ‘We are all Khaled Said’ mobiliseerde jongeren, en vanaf die pagina werd de oproep gedaan om op 25 januari te gaan demonstreren. Weblogs waren belangrijk: al jarenlang bloggen veel Egyptenaren over de politiek. Reporters Sans Frontières meldt al jarenlang dat nergens zoveel burgerjournalistiek wordt bedreven als in Egypte, maar ook: dat nergens zoveel bloggers gevangen zitten als daar. En Twitter was belangrijk: een geweldig medium om informatie snel door te geven.

Maar uiteindelijk is dit ook de revolutie waarin de televisie zich bewees. Zonder Al Jazeera was dit niet gebeurd. Wanneer ze precies begonnen met de verslaggeving van deze opstand weet ik niet; wel weet ik dat ik op 28 januari begon te kijken en sindsdien de zender niet meer heb uitgezet. Dag in, dag uit deed Al Jazeera verslag. Soms herhaalden ze stukken en ‘s nachts ging het ook wel ‘s over iets anders, maar ze hebben twee weken lang bijna fulltime aan de opstand in Egypte gewijd. Verslaggevers ter plekke vertelden wat er gebeurde, soms – voor hun eigen veiligheid – anoniem. En al die tijd waren ze de enigen die via een massamedium de Egyptenaren van minuut tot minuut vertelden wat er in hun eigen land gebeurde.

Steeds weer doken ze nieuwe deskundigen en nieuwe betrokkenen op die hun gedachten lieten gaan over de gebeurtenissen. Van de studio in Qatar schakelden ze over naar Tahrir; van Londen naar Washington; van Alexandrië weer terug naar Cairo. Hun uitzendlicentie in Egypte werd ze ontnomen, hun verslaggevers werden gearresteerd, hun apparatuur werd in beslag genomen, hun kantoor in Cairo werd kort en klein geslagen. Het maakte niet uit. Ze bleven doorgaan. Wel zag je dat al die gezichten steeds vermoeider raakten – dat het ook voor hen een enorme uitputtingsslag was.

Ze waren niet neutraal: aan allles kon je merken dat Al Jazeera dolgraag wilde dat deze revolutie zou slagen. Maar ook al hadden ze partij gekozen, ze bleven daarbinnen strikt professioneel. Zelfs zo professioneel dat toen duidelijk was dat Mubarak was gevallen en de anchorman in de studio voor het eerst naar de persoonlijke verhalen van de verslaggevers ter plekke vroeg, die dat onderwerp bleven omzeilen.

Veel mensen hebben gezegd dat wat de Eerste Golfoorlog voor CNN was, deze revolutie voor Al Jazeera is: een doorbraak als zender, een doorbraak als gerespecteerde bron. Maar wat iedereen vergeet te benoemen is wellicht veel belangrijker: Al jazeera heeft een monument opgericht voor geëngageerde journalistiek.

Al Jazeera: hats off. Jullie hebben het knap gedaan en jullie zijn een voorbeeld voor anderen geworden.

Overzicht

Na Wael Ghonims interview op Dream TV hebben veel nieuwe demonstranten zich aangesloten: dinsdag en woendsdag werd het steeds drukker op Tahrir Square. Inmiddels sluiten ook de vakbonden zich aan bij de opstand, en wordt er door veel mensen gestaakt. Sinds dinsdagavond is er bovendien een sit-in bij het Egyptische parlement. Wat iedereen vreesde die de opstand een warm hart toedraagt, namelijk dat het protest zuiver door een uitputtingsslag langzaam zou wegzakken, gebeurt niet. Integendeel zelfs :)

Voor iedereen die snel wil zien wat de stand van zaken is, is de live blog van The Guardian het handigste hulpmiddel: zodra er iets belangrijks valt te melden, wordt de blog bijgewerkt. Hier is het overzicht van hun Egypt live blogs:

Wael Ghonim

Wael Ghonim is een jonge Egyptenaar die voor Google werkt. Hij blijkt de beheerder te zijn van de Facebookgroep ‘We are all Khaled Said’ (hier is hun Engelstalige zusterpagina). Deze Faceboekgroep eert de nagedachtenis van Khaled Said, die in juli 2010 twee politie-agenten filmde terwijl ze de drugs verdeelden die ze zojuist in beslag hadden genomen. Khaled werd daarna op straat doodgeslagen door twee agenten. De Facebookgroep is een belangrijke motor voor het Egyptische verzet geworden. (Meer over Khaled Said kun je hier vinden – maar pas op, daar zitten erg akelige beelden bij. )

Op 27 januari, een dag nadat het protest in Egypte losbarstte, werd Wael vastgepakt door vier mannen en in een auto gestopt: een kidnapping op klaarlichte dag. Al die tijd heeft hij in detentie gezeten, geblinddoekt, en is hij verhoord. Pas gisteren (maandag 7 februari) werd hij vrijgelaten. Diezelfde avond werd hij geïnterviewd op de Egyptische zender Dream TV. ZIjn interviewer: een vrouw die tijdens de protesten ontslag heeft genomen bij de StaatsTV, omdat ze niets over de opstand mocht rapporteren.

Waed vertelt in dat interview over zijn dromen, zijn angsten en zijn redenen voor protest. Als de interviewster hem beelden laat zien van de mensen die deafgelopen dagen zijn doodgeschoten, stapt Wael huilend uit beeld.

Het is een buitengewoon aangrijped interview. De originele versie – uiteraard in het Arabisch – staat hier (deel 1, 15 minuten; deel 2, bijna 3 minuten). Vooral het tweede deel is hartverscheurend. The Guardian en Al Jazeera live blog hebben vertalingen gepubliceerd. Daaruit citeer ik:

Update: inmidels zijn er vertaalde versies van het interview: deel 1, deel 2 en deel 3.


I am not a hero. I was only used the keyboard, the real heroes are the ones on the ground. Those I can’t name. This is the season where people use the word traitor against each other. I wasn’t abused, I was jailed, kidnapped. I met some really intellectual people in jail, they actually thought that we were traitors, working for others. “If I was a traitor I would have stayed by the swimming pool in my house in the UAE.

‘What are called the ‘Facebook youth’ went out in their tens of thousands on January 25th, talk to them. This is the era where people who have good intentions are considered traitors. [..]

I am proud of what I did. This is not the time to settle scores. Although I have people I want to settle scores with myself. This is not the time to split the pie and enforce ideologies. The secret to the success of the facebook page was use of surveys.

I met with the Minister of Interior today. He was sat like any other citizen. He spoke to me like an equal. I respected that. The youth on the streets made Dr Hossam Badrawi [General Secretary of NDP] drive me to my house today. They transfered me to state security, it’s a kidnapping. On Thursday night, at 1am I was with a friend, a colleague from work. I was taking a taxi, suddenly four people surrounded the car, I yelled “Help me, Help me” I was blindfolded then taken away. I will say this as it is: nothing justifies kidnapping, you can arrest me by the law, I am not a drug dealer or terrorist.

Inside I met people who loved Egypt [State Security people] but their methods & mine are not the same. I pay these guys salaries from my taxes, I have the right to ask the ministers where my money is going, this is our country. I believe that if things get better those (good state security people he met) will serve Egypt well. Don’t stand in our way, we are going to serve Egypt. I saw a film director get slapped, they told him ‘You will die here.’ Why? [..]

I was the admin of the page but others paid for it. We are dreamers [says it in English]. There was no Muslim Brotherhood presence in organising these protests, it was all spontaneous, voluntary. Even when the Muslim Brotherhood decided to take part it was their choice to do so. This belongs to Egyptian youth.

Please everyone, enough rumours. Enough.

I told the Interior Minister – I was upset – I told him I will go in the car with Hossam Badrawi but without an NDP logo. I told them we don’t want any NDP logo on the streets. I cried when I heard that there are people who died, officers and protesters, this is my country. [..]

I can’t claim I know what happened when I was inside. I didn’t know anything until one day before I left. The interrogators wanted to know if outsiders were involved. I convinced them this was a purely Egyptian movement. The treatment was very good, they knew I was a good Egyptian. I was blindfolded for 12 days, I didn’t see their faces. They wanted details, information. ‘Are the people who planned this outsiders?’ We didn’t do anything wrong, this was an appeal.

Toespraak

[Mijn toespraak vanmiddag bij de manifestatie op de Dam voor Egypte. Op de foto: Tahrir Square, 4 februari: christenen die moslims beschermen tijdens hun middaggebed.]

Dit is geen islamitische revolutie. Ja, de Muslim Brotherhood doet ook mee, maar niet georganiseerd. Ze zijn er gewoon als individu, net als honderdduizenden andere Egyptenaren die hun buik vol hebben van dertig jaar dictatorschap en van dertig jaar leven onder de noodtoestand: zonder persvrijheid, zonder vrije verkiezingen, zonder vrijheid van demonstratie en zonder vrije communicatie.

Dit is geen islamitische revolutie. Ik kijk al zeven dagen onafgebroken naar Al Jazeera, en nog geen enkele keer heb ik iemand Allahuh akhbar horen roepen. Wel zie ik christenen die een kring vormen rond moslims om hen tijdens hun gebed te beschermen, net als eerder moslims de Koptische kerken in Egypte beschermden nadat er een door een aanslag was getroffen. Gisteren liepen op Tahrir twee religieuze hoogwaardigheidsbekleders rond, een moslim en een katholiek: hand in hand, beiden in vol ornaat. En ze zeiden dat er meer was dat hen onderling bond dan hen scheidde.

Dit is geen instant opstand, ontstaan in het kielzog van Tunesië. In Egypte broeit het al jaren: de 6 aprilbeweging uit 2008 is daarvan een voorbeeld. Alleen heeft niemand eerder het cordon van angst dat een dictatuur over haar onderdanen legt, lang genoeg weten te doorbreken. Dat is wat Tunesië heeft gedaan: moed geven, hoop bieden.

Dit is geen Facebook- of Twitterrevolutie. Moderne media zijn weliswaar een uitstekend medium om het nieuws naar buiten te brengen, maar Egyptische jongeren zijn al jarenlang aan het bloggen over wat ze doen, wat zij vinden en wat hen daardoor is overkomen: arrestatie, intimidatie en mishandeling. Dit is een opstand van mensen die eindelijk de middelen, de moed en de massa hebben gevonden om te zeggen: dit niet. Kefaya. Erhal!

Wat het wel is, is dit: een opstand van mensen die nu eindelijk gehoord willen worden. Een opstand van mensen die consequent vreedzaam willen blijven, ook al werden ze geconfronteerd met de harafeesh – huurlingen van het regime die met kamelen, paarden, messen en molotovcocktails de aanval openden.

Dit is een opstand van mensen die uitsluitend democratische eisen stellen: weg met de dictator, weg met de angst. Geen marteling meer, geen staat van beleg meer. We willen persvrijheid, we willen een echte grondwet, we willen vrije verkiezingen en een politie die niet corrupt is. We willen werk, we willen een vrij leven, en we willen kunnen zeggen wat we willen.

Het is ook een opstand die onze westerse stereotypen verscheurt. Egypte is geen ‘achterlijk’ land, geen land vol analfabeten, geen land dat achter de mullahs wil aanhobbelen. Egypte is een land dat vrijheid boven religie stelt, een natie wier burgers met gevaar voor eigen leven streven naar een volkomen vreedzame revolutie.

Dit is helaas ook een opstand die Amerika in haar hemd heeft gezet. Amerika zegt de democratie te willen exporteren, maar blijkt daarin plotseling akelig selectief te zijn. Revoltes in landen met regimes die haar niet bevallen, werden gretig ondersteund (denk aan de groene revolutie van 2009 in Iran), maar nu het om een Amerikaanse bondgenoot ging, drong Amerika aan op ‘stabiliteit’. Natuurlijk geeft een land dat zich van haar regime wil bevrijden, haar stabiliteit op – dat is de crux van een revolutie. Mubarak gaat immers uit zichzelf niet weg, dat bewijst hij ook nu. Het is zijn eindeloze aanblijven, zijn zucht naar behoud van de macht die de chaos veroorzaakt – zijn harafeesh, zijn jacht op journalisten, zijn blokkades van banken en benzinestations, zijn verzet om zijn volk ruimte te geven en hun rechten te honoreren.

Nee, er is geen structuur voor wat er hierna moet komen. Hoe kan dat ook? Dat is immers waar elke dictator uit alle macht voor zorgt: dat niemand anders draagvlak krijgt, dat niemand anders zich kan organiseren, dat er geen enkel alternatief voorhanden lijkt. Een dictator wil alle beschikbare ruimte innemen en plooit alles – werkelijk alles – naar zijn heerschappij. Dat er geen helder alternatief is, is nu juist het gevolg van Mubaraks regime. Verlangen dat de oppositie een kant en klare oplossing weet te bieden, is eisen dat zij in een week tijd herstellen wat hen dertig jaar lang met geweld uit handen is geslagen.

Intussen verbaas ik me erover hoe vasthoudend en ontroerend die eindelijk losgebarsten vrijheidsdrang is. Mensen die grappen maken, die poëtisch politiek zijn. Mensen die een plein waarop dag in, dag uit honderdduizenden mensen demonstreren, weten te organiseren en schoon te houden. Die elkaar voeden, steunen en verzorgen. Die aanvallers insluiten en niet keihard terugmeppen. Die musea en bibliotheken beschermen.

El Masr – jullie verdienen alles wat je nastreeft. Dat hebben jullie ten overstaan van de hele wereld prachtig en overtuigend bewezen.

El Masr – ya habibi.

Instant opstand?

Er zijn nogal wat mensen hier die denken dat de opstand in Egypte het gevolg is van die in Tunesië. Maar het rommelt al jaren in Egypte. Wat er nu gebeurt komt niet door Tunesië, hooguit gaven de gebeurtenisssen daar ineens hoop dat een revolutie eindelijk succes kon hebben.

Uit een artikel van Hassnae Bouazza in Vrij Nederland, 2 februari 2011:


Ze weten al jaren wat ze ontberen en hoe het ook anders zou kunnen. De Arabische wereld is namelijk al veel langer in verandering, voor een groot deel dankzij de satellietzenders. U kent ze wel, de zenders die ontvangen worden in al die huishoudens met die foeilelijke schotels die ons straatbeeld zo aantasten. [..]

Mensen die uit eigen land verbannen waren, konden elders terecht en van daaruit hun kritiek voortzetten. Al Jazeera sloeg hard in. Die wereld werd opeens veel groter. De ogen van mensen gingen open. Ze zagen hoe het ook kon. Wat er nog meer mogelijk was. Hoe mondiger ze werden, hoe harder de overheid het propaganda-gaspedaal intrapte. [..]

Mubarak blijft het rekken, en dus zie je op de Egyptische staatstelevisie steeds hetzelfde shot van een rustig Caïro vergezeld van steunbetuigingen van prominenten of van de nieuw aangetreden regering, terwijl de andere zenders de betogingen en de gewonden tonen. Mensen kunnen braaf naar de staatstelevisie blijven kijken, zappen naar een andere zender (Al Jazeera en Al Arabiya zijn niet de enige die er verslag van doen), of gewoon uit het raam kijken.

Vorig jaar juni werd Khaled Said op klaarlichte dag doodgeschopt door agenten die hij had gefilmd terwijl ze de opbrengst van een drugsvangst verdeelden. Sindsdien is het onrustig in Egypte, met wekelijkse demonstraties tegen het regime. Toen al is Mohammed el-Baradei erbij betrokken geraakt en kwam hij in zicht als alternatief voor Mubarak. In 2004 verenigden intellectuelen zich in Kifayah (Genoeg), een organisatie die strijdt tegen de eindeloze hegemonie van Mubarak. Deze revolutie heeft dus genoeg tijd gehad om te gisten. In alle landen waar het nu borrelt. Televisie en internet hebben daarbij een belangrijke rol gespeeld om mensen te informeren en mobiliseren. En ze zijn een ideale uitlaatklep. [..]

Sinds 6 april 2008 is er een campagne gaande voor politieke hervorming. El Baradei organiseerde toen een petitie met punten als vrije verkiezingen, vrije pers, grondwetsherziening, etc. De Muslim Brotherhood – ja, dezelfde groep waarvan we hier in het westen denken dat ze fundi’s zijn – hebben tienduizenden handtekeningen voor die petitie binengehaald.

Wat we sinds gisteren zien – pro-Mubarak facties die de demonstranten aanvallen – is ook een oud fenomeen. Bij verkiezingen en demonstraties worden mensen ingehuurd om democraten aan te vallen. Ze krijgen daarvoor 50 tot 100 LE per dag. Ook zitten er onder de zg. ‘thugs’ veel politie-agenten. (Ook gisteren zijn er veel politiebadges gevonden bij de opgepakte thugs.) Met andere woorden: het regime organiseert aanvallen op haar eigen volk. Voor een uitleg van deze ‘harafeesh’, zie dit artikel in The Economist.

The Daily Show, NL

Vanavond ben ik te gast bij The Daily Show, Nederlandse Editie. De uitzending is om 22:30 op ComedyCentral. Het onderwerp: privacy.

Driedubbel leuk: ik ben dol op de Amerikaanse Daily Show, ik vind het dapper dat Jan Jaap van der Wal het aandurft een Nederlandse versie ervan te maken, en ik ben de allereerste gast ever van het programma :)

De uitzending is inmiddels online gezet.

Twitter

Al een paar dagen zit ik aan de monitor gekleefd om het nieuws over Egypte te volgen. Behalve de licht bizarre neiging om geregeld het beeldscherm aan te raken – alsof ik de boel zo kan bezweren of beschermen – ontwikkelde ik een tweede tic: steeds maar aan iedereen vertellen wat er nu weer was gebeurd.

Nadat ik een hele avond en halve nacht lang korte berichten op mijn FaceBook-pagina had geplaatst, besloot ik dat twitteren daarvoor wellicht beter geschikt was, en dat als ik daar een account nam ik bovendien het nieuws van anderen kon volgen. Dus vandaar.

U kunt me op Twtter volgen via @KarinSpaink. Mijn nieuwslijstje over Egypte is publiek, en staat hier: @KarinSpaink/Egypt. Momenteel twitter ik betrekkelijk veel, maar dat wordt vast minder als de situatie in Egypte verbetert.

OBA live: WikiLeaks

Met ingang van deze week ben ik geregeld te gast bij OBA live, een nieuws- en discussieprogramma van Human dat rechtstreeks wordt uitgezonden vanuit de Openbare Bibliotheek in Amsterdam. OBA live wordt gepresenteerd door Theodor Holman. In een uur tijd worden er twee onderwerpen uitgediept, en dat maakt dat je fijn de tijd hebt om een onderwerp echt te verkennen.

Deze keer was een van die onderwerpen WikiLeaks:


Theodor Holman in gesprek met Karin Spaink en Coen Brummer. De informatie van WikiLeaks heeft de wereld veranderd. Deze week zagen we daarvan de concrete consequenties bij de politieke besluitvorming over de missie in Afghanistan. Tegelijkertijd groeit de tegenwerking door bedrijven en overheden. Waarom is er zo weinig verontwaardiging over die tegenstand? En wat zijn de gevolgen van de stroom informatie die WikiLeaks oplevert?

Dit deel van de uitzending is hier te vinden. Ik doe enorm mijn best het wereldrecord spraakwaterval te verbeteren, maar ik geloof wel dat ik zinnige dingen zei. Het item duurt circa 20 minuten. Enjoy!

Tegenlicht

De VPRO heeft deze maand een tweedelige documentaire uitgezonden over WikiLeaks.

Deel 1, De WikiLeaks code: De discussie rond WikiLeaks en Julian Assange beheerst al weken de nieuwe én de oude media. Maar nog steeds zoekt iedereen naar omschrijvingen, betekenissen en duidingen voor wat WikiLeaks nou precies inhoudt. En wat het heeft veranderd. Zowel wat betreft transparantie en digitalisering van onze informatiecultuur als meer inhoudelijk in democratie en machtsverhoudingen.

Regisseur Shuchen Tan reisde af naar IJsland om daar te spreken met Birgitta Jonsdottir, die sinds vorige week ook door de Amerikanen op hun onderzoekslijst is gezet. Jonsdottir is behalve internet activiste ook parlementslid in IJsland, waardoor zij immuniteit geniet. Daarnaast sprak Tegenlicht met de huidige voorman van WikiLeaks, de IJslandse journalist Kristinn Hrafnsson en met de hackers Herbert Snorrason, Smari McCarthy en G. Ragnar Gudmunsson. Zij zaten samen met Assange en Jonsdottir in ‘de Bunker’ waar de inmiddels beruchte ‘Collateral Murder’ video geproduceerd is. Ook Rop Gonggrijp komt uitgebreid aan het woord.

Deel 2, De wereld na WikiLeaks: De hype rond WikiLeaks en Julian Assange beheerst al weken de nieuwe én de oude media. Maar nog steeds zoekt iedereen naar omschrijvingen, betekenissen en duidingen voor wat WikiLeaks (en binnenkort ook OpenLeaks) nou precies inhoudt. En wat het heeft veranderd. Zowel wat betreft transparantie en digitalisering van onze informatiecultuur als meer inhoudelijk in democratie en machtsverhoudingen. Tegenlicht duikt in de oorsprong en de idealen van de –Leaks beweging en stelt de filosofische en politieke vragen achter het nieuwe fenomeen. Aan het woord komen cultuurcriticus Theodore Dalrymple, mediafilosoof Derrick de Kerckhove en technologiegoeroe Kevin Kelly.)

  • De WikiLeaks code op YouTube, of op Uitzending Gemist (55 minuten);
  • De wereld na WikiLeaks op Youtube (55 minuten) (nog alleen via de website van Tegenlicht te zien, en dan heb je SIlverlight nodig. :(Zodra er een fatsoenlijke link is, zal ik die hier neerzetten.)
  • In de VPRO-gids stond in de week van 13 januari een kort interview met mij, dat ook op de website van tegenlicht staat: ‘Er spelen zich zeer curieuze dingen af’.