Zaad onder licentie

Vanwege de voedselveiligheid wil de Europese Commissie dat alleen wie geregistreerd is, nog zaaigoed mag verhandelen. Alle zaad moet worden getest en gecertificeerd voor het mag worden verkocht, en handelaars moeten bijhouden wie welke partij heeft gekocht. Elk EU-land krijgt een nationaal bureau voor zaaigoed, dat testresultaten moet beoordelen en toezicht op de handel houdt.

Om redenen van efficiëntie mogen bedrijven die op industriële schaal werken, de certificering van hun zaaigoed zelf verzorgen. Alleen kleine handelaars ontkomen niet aan de bureaucratie; zij moeten voor elke partij zaaigoed op certificering wachten. Ook nichegoed (zaad van ‘vergeten’ groentes en zeldzame rassen) valt onder de werking van de richtlijn, zodat zelfs ruilhandel in zaad mogelijk illegaal wordt.

Dat dit voorstel kleine handelaars hindert, is evident. Zij moeten door allerlei hoepels springen om nog zaaigoed te mogen verhandelen, terwijl grote producenten zelf hun certificering mogen regelen.

Dat is raar. Temeer daar het niet de kleine, maar juist de grote voedselproducenten zijn die de voedselschandalen van de afgelopen jaren hebben veroorzaakt. Wat voor nut heeft meer controle, wanneer je degenen op wie je toezicht wilt houden, vervolgens zelf de controles laat uitvoeren?

Het voorstel past in een trend. Biotechbedrijven, zoals Monsanto en Dupont Pioneer, hebben tal van cruciale zaden gepatenteerd en dwingen overal monopolies af. Hun motto: ‘U koopt geen zaad. U koopt slechts een licentie op ons patent.’

Bij voorkeur leveren ze zaaigoed dat onvruchtbaar is, zodat boeren elk jaar verplicht zijn om nieuw zaaigoed te kopen. Waar dat niet lukt, voeren ze rechtszaken tegen iedereen die met zelfgewonnen zaad werkt. Beproefde methode: een zelfzaaiende boer betichten van patentschending. Tussen zijn gewassen groeien geheid een paar overgewaaide zaden van de buren, die vaak wél met gepatenteerd goed werken – biotechbedrijven hebben in de VS inmiddels 90% van de zaadmarkt in handen. Zo’n boer kun je kapot procederen. Tegen de tijd dat de proceskosten een half miljoen belopen, smeekt hij geheid om een schikking.

Niet dat die bedrijven zich onderwijl bekommeren om voedselveiligheid. In Amerika is, op instigatie van de biotechbedrijven, onlangs een wet aangenomen die hen vrijwaart van aansprakelijkheid voor eventuele nadelige gevolgen van hun producten op onze gezondheid.

Waarom zou je zulke bedrijven in hemelsnaam carte blanche geven?

Monsanto & co claimt dat hun ‘bedrijfsmatige’ vrijheid nodig is voor innovatie, en dat aan anderen restricties moet worden opgelegd omdat die mogelijkerwijs aan hun patenten tornen. Wie zelf zaad kweekt, uitwisselt of verhandelt, tornt aan hun marktmodel.

Binnenkort zal de Europese Commissie een heffing op naaimachines instellen, en daarna zelf kleding maken aan banden leggen. Zoiets breekt immers in op het solide bedrijfsmodel van C&A, H&M en andere bedrijven.

Author: Spaink

beheerder / moderator

22 thoughts on “Zaad onder licentie”

  1. Zaterdag 14.00 uur demonstratie vanaf de Dam in Amsterdam;
    Verontwaardigde reacties schrijven is èèn ding, meelopen( in waarschijnlijk de regen) is iets minder gemakkelijk, toont toch iets meer commitment. Wat is het voor jullie?

    Tot zaterdag dan maar?

    Lon

  2. Leuk artikel , ik neem aan de je mee gaat demonstreren? Ik ga naar Wageningen , maar Den Haag en Amsterdam hebben hun eigen demonstraties :)

  3. Het is een misdadige wet, zelfs al hebben ze het onder druk van de burgerlijke opinie wat afgezwakt zodat de kleinste bedrijfjes en particulieren vooralsnog niet strafbaar zijn als ze hun eigen zaden gebruiken.
    Het is misdadig omdat op deze manier genetisch gemodificeerd spul ons in de maag wordt gesplitst, misdadig omdat machtige bedrijven voedsel patenteren, misdadig omdat in deze crisistijd mensen des te meer afhankelijk zijn van hun eigen zaaigoed, misdadig omdat hierdoor ieder initiatief en zelfredzaamheid wordt beboet. Misdadig.

  4. De ontwerpstekst zegt dat de gratis uitwisseling van zaaigoed tussen twee personen buiten de regelgeving valt.

  5. Ik ben heel blij dat jij ook hier aandacht aan besteedt.
    Ik maak me daarnaast ernstige zorgen over de biodiversiteit, die door deze bedrijven in de kiem gesmoord gaat worden. Er is al veel publiciteit geweest over deze praktijken, maar kennelijk zijn de politici die beslissen ziende blind of hebben belangen. Het gaat over ons voedsel, van de wereldbevolking, dringt dat door?
    Een tijd geleden was er – mind you – ook sprake van een patent op gemodificeerde varkens. Binnenkort volgt de mens vrees ik.

    http://www.express.be/business/nl/economy/op-welke-manier-monsanto-het-dagelijks-menu-van-de-europeaan-zal-dicteren/189879.htm

  6. Roel @ 9: Zoals Barbara zegt, is het voorstel na eerste publicatie licht afgezwakt. Maar de angst dat ook de ruilhandel binnenkort onder een certificatieplicht gaat vallen, is wel degelijk groot.

  7. De vraag rijst of de planten zélf wel het recht hebben om hun zaad zomaar in de wereld te verspreiden, de raddraaiers. Dáár moet goddomme een eind aan worden gemaakt! Valse concurrentie! Grote bedrijven zijn zielig en zwak, die moeten beschermd worden tegen die vrije vogels, ehh, planten.

    Wat ik mis in het verhaal is het verschil tussen originele zaden en gemanipuleerde. Alleen op die laatsten kan je voor zover ik weet patent verkrijgen en die willen de grote zaadproducenten ons – de boeren – door de strot douwen, want alleen daarmee kunnen ze geld verdienen. En die certificaten dienen er dan voor om de echte zaden op den duur – of meteen al – te verbieden.

    Dit gevalletje zou aan de regels tegen concurrentievervalsing onderworpen moeten worden. Dit heeft niets met vrije markt te maken, maar alles met protectionisme (in dit geval ongetwijfeld fanatiek ondersteund door de VVD). Dit is nog erger dan het communisme, en dát in Amerika (en nu ook hier). Nog even en Rusland is ook weer ‘communistisch’.

    J.

  8. “Op 25 mei om 14.00 vinden er op de Dam in Amsterdam, in Wageningen en in Den Haag demonstraties plaats tegen Monsanto. Deze ‘March Against Monsanto’ is onderdeel van een wereldwijde demonstratie die 41 landen en 330 demonstraties omvat.”
    http://www.linkepost.nl/

  9. Ik betrek mijn zaaigoed rechtstreeks van God en klachten dienen bij Hem gedeponeerd te worden.

  10. Goed zo een demonstratie, Monsanto en Co. Kunnen niet de macht blijven houden over ons voedsel. Zelfs Hillery Clinton heeft bij het bedrijf gewerkt. Ze proberen de politiek buiten spel te zetten. Monsanto is ook de maker van het smerige Round Up en Agent Orange in de voormalige Vietnamoorlog. Wegwezen met die lui!!!

  11. Een vriend van ons in Griekenland, die zelf tomaten kweekt, vertelde ons hier twee jaar geleden al over. Wij geloofden hem niet! We dachten dat hij last had van complot-denken!
    Dringend nodig dat hier grote stennis over komt.
    Twitteractie? #seedmonopolyiscriminal —– zoiets?
    Kunnen we uitzoeken welke producten door die grote bedrijven als Monsanto worden gemaakt, zodat we die kunnen gaan boycotten?
    Wij burgers en consumenten hebben wel degelijk macht.

  12. @Judith:

    Ik neem mensen die ‘complotdenker’/’aluhoedje’ roepen sowieso niet meer serieus.

    Tegenwoordig ben je om de minste kritiek op multinationals of dubieuze internationale samenwerking al een ‘complotdenker’.

    En die bedrijven maar feestvieren in hun directiekantoren.

  13. Niet aan denken: als een soortgelijke wet in een gemiddeld afrikaans land wordt aangenomen zijn 80-90% van de boeren strafbaar omdat ze zaaigoed uit een vorige oogst gebruiken….

  14. Het probleem met de rechtspraak is dat we nu in een totaal ander systeem leven dan toen de scheiding van machten is vastgelegd. De onafhankelijkheid van de rechtspraak tegenover de staat is duidelijk. Maar het is de facto zo dat overheden tegenwoordig dansen naar de pijpen van de grote ondernemingen. De economie overheerst en de overheid verleent hand- en spandiensten aan de economie. Dat zie we in het bankwezen, maar ook overal elders. Het gaat niet meer om mensen maar om belangen, specifiek financiële belangen. Gezondheidszorg is door privatiseringen een financieel belang geworden. Corporaties zijn gaan speculeren en gedragen zich als particuliere ondernemingen. Rechtspraak gaat over het afwegen van belangen. Daarom zal in dit systeem de rechtspraak automatisch ten gunste uitvallen van de grote ondernemingen, het grote geld.
    Wat we nodig hebben is een rechtspraak die onafhankelijk is van de nieuwe grootmacht, de financiële machthebbers. Het neoliberale systeem dat nu regeert vereist een herijking van de basis van de rechtsstaat.
    De rot zit in het systeem en ik acht ons huidige stelsel niet in staat om zelfs maar de kleinste koerswijziging door te voeren. Die zal door verzet van burgers moeten komen of die komt er niet. Het huidige tijdsgewricht zal mogelijk door onze klein-kleinkinderen in geschiedenisboeken beschreven worden als het begin van het einde van een beschaving. Of als het begin van een wonderlijke omwenteling nog nooit gezien in duizenden jaren. Maar het kan heel onprettig worden, want dit systeem zal zijn macht kost wat kost willen behouden en daarvoor de staatsmacht inzetten die het als zijn eigendom beschouwt.

Leave a Reply to JPaul Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Hou me per e-mail op de hoogte van nieuwe reacties op dit artikel.
      (U kunt zich hier abonneren zonder zelf te hoeven reageren.)

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.