De klimaatverandering – die in de hoofden van veel mensen pas over vele jaren effect zal hebben – doet zich nu al stevig voelen, ook in ons veilig gewaande Europa. De schade van de overstromingen van afgelopen maand bedragen alleen al in Duitsland zo’n 30 miljard. In België zijn door de overstromingen negenduizend gezinnen dakloos geworden, duizenden andere hebben de komende maanden geen water, gas of elektriciteit, en de helft van het Waalse spoornet functioneert voorlopig niet.
In Zuid-Europa en Turkije kampen ze met vuur dat zich niet laat blussen Tienduizenden mensen zijn geëvacueerd, duizenden huizen afgefikt, honderdduizenden dieren levend verbrand, enorme lappen grond totaal verwoest. Ook gingen er zo tonnen CO2 extra in de lucht. Dat terwijl de uitstoot ervan in ons gewone doen al stijgt, hoe hard we ook roepen dat we die willen bedwingen.
In grote gebieden heerst droogte. Oogsten mislukken, de grondwaterspiegel daalt, de grond klinkt in en zorgt voor verzakkingen en schade aan huizen. Het zeewater warmt op; vissen en schelpdieren sterven massaal.
En de ene ‘natuurramp’ haalt de andere uit; door de droogte vat de boel makkelijker vuur, door de branden wordt de CO2-uitstoot hoger, door de CO2-uitstoot warmt de aarde sneller op, bij warme lucht zijn regenbuien heftiger en langduriger. We scheppen een angstig makende spiraal.
Het is een peuleschil, afgezet tegen wat ons te wachten staat als we niet verduveld snel bij zinnen komen. Het kan nog – het kan nog net. Niet dat we de schade die al is aangericht ongedaan kunnen maken. We kunnen haar wel stoppen, of afremmen, en zo onszelf wat tijd kopen. Maar de stikstof die we al hebben uitgestoten: nee, die krijgen we niet meer uit de atmosfeer. Zeker niet nu zelfs de Amazone meer uitstoot dan ze kan opnemen.
Op de tegenwerping dat klimaatmaatregelen zo duur zijn, is maar één antwoord: ze niet nemen, dat is pas duur – en kost nu al levens. Zie Duitsland: wat hadden ze daar niet kunnen doen met een investering van 30 miljard in schone energie, zuiniger verbruik en vergroening, duurzaam vervoer, biologisch boeren, watermanagement, de transitie van gas en kolen naar zon en wind? Nu is dat geld hard nodig om gaten te dichten en leed te stelpen: nu gebruik je het achteraf, omdat het kwaad al is geschied, niet om ellende te voorkomen.
Mogen we alsjeblieft een gevoel van urgentie krijgen. Laat ons alsjeblieft onze kinderen beschermen. Hef fikse belasting op alle vervuiling. Laat ons een verbod instellen op kolen, gas snel uitfaseren, en op alle daken van alle huizen, fabrieken en kantoren zonnepanelen leggen. Schaf de KLM af, en hijs de NS op haar troon: wie op vakantie wil, kan met de trein. Reserveer vliegtuigen voor het blussen van branden en voor urgent vervoer. Belast de vlees- en mestproductie, en stop monocultuur in de landbouw. En vooral: doe meer.
Want de aarde trekt ons gedrag niet meer.
[Beeld: via Maarten Reijnders, op Twitter]