Nobody knows

Vroeger, toen we nog met guldens betaalden en internet nieuw was, maakten we ons druk om de deelname, de zichtbaarheid, de rol en de betekenis van vrouwen op het net. We schrijven 1994, 1995. Er werd gloedvol gedebatteerd. Was de aanname dat vrouwen onhandiger waren met techniek eigenlijk niet erg ouderwets? Zou het feit dat het om communicatie draaide vrouwen wellicht juist stimuleren? (Of was ook dat een ouderwetse aanname?) Internet was een geweldig medium om snel informatie uit te wisselen; konden we het misschien uitbouwen tot een actie- en coördinatienetwerk?

Sommige vrouwen gingen zich cyberfeministen noemen, ook al wist niemand precies wat dat moest inhouden. Feminisme op internet, natuurlijk, maar dan anders. ’t Klonk in elk geval stukken moderner dan ‘analoog’ feminisme. En dat cyber had trouwens wel iets stoers: het klonk stevig en flexibel tegelijk.

Intussen kon je wel constateren dat, eerder bij verstek dan uit de wens tot moedwillige uitsluiting, vrouwenkwesties niet echt waren meegenomen in de ontwikkeling en vormgeving van het net. Wie nooit over zulke dingen nadenkt, meent immers al snel dat gender niet veel uitmaakt, en de gedachte dat iets genderneutraal zou zijn, leidt vervolgens doorgaans tot het onbedoeld implementeren van bestaande stereotypen.

In zowat alle platforms zag je dat terug. Gebruikers werden steevast in de mannelijke vorm aangesproken, inclusief uitglijders als ‘bezoekers en hun vrouw’ of ‘als uw vrouw gaat zeuren dat u zoveel tijd achter de computer zit…’, van mannen werd vanzelfsprekend verondersteld dat ze zich wel zouden redden met de techniek, fora over kwesties die vooral vrouwen aangingen – of die vrouwen anders aangingen – waren sporadisch, in de organen en instanties die beslissingen namen zaten zelden of nooit vrouwen. En niemand die zich realiseerde dat een nerd ook best een vrouw kon wezen. On the internet, nobody knows you’re a woman.

Zodat vrouwen op het net toch ineens de grote afwezigen leken, het wormvorming aanhangsel van de man die achter de computer zat, en op fora figureerden als object van flauwe grappen. Vrouwen die zich als zodanig bekend maakten, konden rekenen op veel (soms seksueel getinte) interesse. ‘Gut. Wat kom jij hier doen? Enneh, hoe zie je eruit?’

Inmiddels zijn we vijftien jaar verder. We betalen tegenwoordig met euro’s, internet is volkomen ingeburgerd geraakt en alomtegenwoordig. Dat ook mannen kunnen kleppen dat het een aard heeft is sinds bloggen, Twitter en Facebook onomstotelijk vast komen te staan; dat ook zij vaak onhandig zijn met techniek eveneens. Je kunt fora en websites vinden over borstkanker, over vrouwen en wiskunde, over de representatie van lesbianisme in soaps & series, en over vaders die echt willen vaderen.

Dat je in ongewenste reclames als nooit tevoor wordt aangesproken als was je een man (‘Vergroot uw penis’) is op de keper beschouwd minder hinderlijk dan de spam zelf, en dat Facebook du moment dat ze doorhebben dat je een vrouw bent, met ‘aangepaste’ reclames komt (‘Last van de menopauze?’ ‘Win een roze Macbook!’ ‘Laat uw lippen voller lijken’) is stom en achterlijk, maar geen vrouw laat zich erdoor van de wijs brengen.

Van cyberfeminisme hoor je nooit meer wat. Discussies over vrouwen en internet zijn er nog zelden. Alles lijkt koek en ei.

Maar dat is het niet. Want voor zover internet een onderling communicatiemiddel is, is een discussie over feminisme wellicht achterhaald (we hebben het immers ook niet over vrouwen en de telefoon, of over vrouwen en postpapier als serieus politiek onderwerp). Zodra je echter kijkt naar de broadcastingkant van internet is het echter een ander verhaal. Op internetredacties zitten amper vrouwen (van WebWereld en Wired tot BoingBoing en Salon: bijna allemaal mannen); over vermeende privékwesties als voortplanting, abortus, seksueel geweld lees je zelden doorwrochte stukken.

De papieren krant heeft zich de afgelopen tijd enigszins geëmancipeerd. Maar de internetkrant, tsja, da’s toch eigenlijk een ouderwetse meneer.

[Gepubliceerd in Lover 2009-3, september 2009.]

Author: Spaink

beheerder / moderator

18 thoughts on “Nobody knows”

  1. Lucie Blom-Calis uit Amstelveen werd in 1988 hoofdredacteur van het grootste, puur-mannen-computer-blad van Nederland HCC Magazine. Ze was en bleef voorzitster van de grootste, belangrijkste mannen-computergebruikers-deskundigen HCC groep Dosgg. Ze bleek een bijzonder aardige, zachtmoedige, vriendelijke en verleidelijke vrouw toen ik haar meemaakte. Ze zette alle mannen naar haar hand, als eerste, als enigste van Nederland.

    ‘*_*/’

    En nou jij weer.

  2. Zelfs onder studenten zijn het nog altijd de mannen die de dienst uitmaken. In een blaadje als Propria Cures komen precies twee vrouwen aan het woord. Online wordt er bovendien gemeld: “P.S. Soms hebben we ook plaatjes van lekkere wijven” Vast grappig bedoeld, maar toch.
    Maar ik moet zeggen dat de vrouwen zelf ook niet echt meehelpen, door op tv nieuwe programma’s als ‘Vrouw en paard’ en ‘Tafel van 5’ neer te zetten. Gezellig door elkaar kwebbelen. Waarom toch.

  3. Toen ik een nieuwe computer kocht en eens voor een kant-en-klaar systeem ging in plaats van een zelfbouwer, vroeg ik aan de winkelier wat voor moederbord in een bepaalde computer zat. Zijn antwoord: “Dat is niet belangrijk hoor vrouwtje, er zit een mooie kast om de computer dus u ziet het moederbord toch niet” Een uitzonderlijk achterlijk mannen exemplaar als je het mij vraagt. Inmiddels is het gelukkig een stuk verbeterd.

    Toch denk ik ook dat het aan de vrouw zelf is. Al ken ik mannen die er klakkeloos vanuit gaan dat vrouwen en computers of internet niet samengaan, ik ken nog veel meer vrouwen die zich graag gedragen als sukkelige digibeet. En dat helpt de emancipatie van de vrouw ook niet bepaald.

    @Pietie: Vandaag zo hoorde ik van de binnenkort ex-voorzitster van de VARA bij DWDD, juist omdat de vrouwenemanicpatie niet af is. Ik begreep het ook niet erg moet ik bekennen.

  4. Ha, en laat ik nou net gister, helemaal in mn eentje, voor het allereerst, zo’n zelfbouwexemplaar in elkaar gezet hebben.
    Mijn conclusie: als je een ikea kast in elkaar kan zetten dan kun je dit ook. Gewoon goed lezen en plaatjes kijken, en oké, ook af en toe even spieken op internet als je er niet uitkomt.
    Dank voor je artikeltje Karin. Ook al betekent dit dat het dus toch minder bijzonder is als ik zelf dacht, ik ben toch best trots op mezelf :-)

  5. Deed me denken aan Erica Sadun die o.a. voor TUAW schrijft. Vond dat zij een tijd lang heel vijandig werd behandeld in die “technische” omgeving.

  6. Vanzelfsprekend waren en zijn er vrouwen die beslist niet op de voorgrond willen treden maar die wel degelijk alle mogelijk denkbare macht kennis en ervaring uitoefenen.

    Bij onderzoek heb ik vastgesteld dat dat alle vrouwen ter wereld zijn
    geen enkele uitgezonderd.

    Wij mannen lopen er volgzaam gedwee als slaafjes achteraan.

    Dat zit in de natuur zo opgesloten en daar komen we dus nooit vanaf.

    ‘ô_ô/’

  7. JUZO, wat schrijf je nu weer allemaal ?! Zo veel macht aan vrouwen ? Ik denk dat er veel meer sprake is van machtsdeling tegenwoordig.

    Overigens ga ik als man echt geen computer zelfstandig in elkaar zetten. Waarschijnlijk veels te onhandig voor en vraagt dan ook veels te veel tijd.

    Internet- krant is helemaal niet slecht. Weet sinds vanmorgen al meteen dat vrouwen weer wat dikker op de foto mogen in de modebladen.

    En Vera Keur heb ik ook even gezien. Haar uitspraak dat VARA er is voor toch wat meer gewone socialistische waarden vond ik wel gepast.

    PvdA presenteert zich inderdaad misschien toch te veel op het grote financiele vlak en is te weinig zichtbaar met gewone menselijke waarden.

  8. Haha Sjaak, jaja zo gaat ‘t in ‘t leven jongen, zo gaat ‘t in ‘t leven. Het IS nou eenmaal niet gemakkelijk, neem dát nou van me aan. Maar, vergeet niet, dat ik ‘t gróótste medeleven met iedereen heb. Dat dan weer wel. Het gróótste!!! Dat moet voldoende voor je zijn.

    Anderzijds is het zo, dat er vele feministische vrouwen zijn, zoniet alle, die nooit, als het maar enigszins kan, een computer aanraken. Ze doen er uitsluitend het aller aller aller noodzakelijkste mee. En dat nog zwaar tegen hun zin, hoogst ondoelmatig.

    Doodeenvoudig, omdat voor alle vrouwen in het algemeen, en voor feministische vrouwen in het bijzonder, een computer een volstrekt ONDOELMATIG werktuig, stuk gereedschap, “tool” is, waarmee ze wat voor doel dan ook willen bereiken.

    Werken met een computer is voor vrouwen niet structureel-karaktertechnisch in en aan en op te brengen.

    De karakterstructuur van vrouwen is daarvoor niet geschikt.

    En dat komt door het ontbreken van iedere vorm van romantiek, die in het computergebruik en -wezen is in en uitgebracht.

    Programmeren is volstrekt gespeend van iedere romantiek.

    Programmeren, maar ook werken met de computer is puur zakelijk, en daarom wordt het bijna uitsluitend door mannen (met plezier) gedaan.

    Let op naast iedere computergebruiker en gebruikster staat van de industrie een waarnemer, die registreert hoe wat en waarom er met computers gewerkt wordt.

    De programma’s van computers zijn gemaakt door en voor mannen.

    Vrouwen willen er hoogstens zo snel en zo kort mogelijk mee werken louter en alleen als “tool”, gereedschap, als toepassing, om hun doel te bereiken en bepaald en wel degelijk niet als feestvreugde. Dat willen mannen alleen met programma’s. Niet met toepassingen.

    Dat ligt nou eenmaal opgesloten in de aard van het beestje.

    Lucie Blom van HCC eens de grootste computristenvereniging van Nederland, een vrouw op het toppunt van haar macht gebruikte de computer niet omdat ze dat zo leuk vond.

    Ze kon er alleen maar mee regeren. Massaal en ook totaal.
    Kijk dat is een ander verhaal.

    ‘^_^/’

    Mijn beste Sjaak.

    En ga nou maar weer een beetje zorgelijk door de stad lopen schuifelen Sjaak. Het mooiste dat er is. Dat ligt in de aard en het karakter van jou, als beestje.

  9. Advertenties worden in de wereld vrijwel alleen en uitsluitend gemaakt door vrouwen.

    Mannen hebben hun alleen de programma’s daarvoor geleverd.

    Zo zit de computristenwereld in elkaar.

    ‘^_^/’

    Naar de aard van het beestje.

  10. Ik vind het zo’n lief plaatje van die twee hondjes. De tekst ontroerd me ook. Ik denk er vechtlust en pijn tegelijkertijd in te zien, zoals het leven gewoon is eigenlijk.

  11. @Spoink, hoe kan het gebeuren dat ouderwetse meneren het internet bestieren en moderne dames dat laten zijn?

  12. Bea, ik denk dat het is omdat het internet net als overal elders is. Want hoe je het ook wendt of keert, en ook al is de situatie erop vooruit gegaan, er ligt nog immer meer macht bij mannen dan bij vrouwen. Daar doorheen breken gaat niet een-twee-drie, ook al zijn er ook veel mannen die het gerust anders willen…

  13. Waar ik vrolijk van word:
    Te zien dat vrouwen het internet weten te gebruiken voor het doorgeven van informatie waar andere vrouwen plezier of voordeel van kunnen hebben.

    Een voorbeeldje: menstruatiecups.
    Een prachtig product, dat een enorm verschil kan maken in een vrouwenleven.
    Commercieel nauwelijks verantwoord, want met één cupje kun je zo vijf jaar vooruit. De meeste modellen worden geproduceerd door kleine, idealistische bedrijven. Geen geld voor dure reclamecampagnes, dus.
    Dus hoe breng je zo’n product aan de vrouw, en hoe vertel je vrouwen van dit ‘nieuwe’ alternatief?

    Via internet, natuurlijk. Via weblogs, forums en persoonlijke homepages. En het werkt: steeds meer mensen weten ervan, en er verschijnen steeds meer nieuwe merken op de markt. Let maar op, over vijf jaar is een menstruatiecup een volkomen aanvaard iets.

    Zomaar een voorbeeldje. Ik word er vrolijk van.

  14. “Op internetredacties zitten amper vrouwen (van WebWereld en Wired tot BoingBoing en Salon: bijna allemaal mannen)”

    Violet Blue, de seksblogger van BB, ookwel bekend als “de vijfde Boing Boing-er” was niet door de mannelijke redactie, maar door een andere VROUW die voor BB blogde, nml haar ex (lesbische fuckbuddy) Xani Jardin, van de BB site af gebonjourd. Het was de eerste keer dat Boing Boing een dergelijke censuuractie uithaalde, en VB weet tot op de dag van vandaag niet waarom Xeni Jardin opeens al haar files zonder pardon van BB gehaald heeft. De hele redactie van BB was het eens met de actie van Xeni, want niemand van de overige mannentjes zei er wat van. Doe maar eens een search op Violet Blue en Xeni Jardin en dan kun je het zelf allemaal rustig nalezen. Als dit een voorbeeld is van een democratischer web met meer vrouwen, die elkaar onderling gaan censureren, onder het goedkeurend toeziend oog van mannelijke redacties… nou, veel succes met je cyberfeminisme.

Leave a Reply to juzo Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Hou me per e-mail op de hoogte van nieuwe reacties op dit artikel.
      (U kunt zich hier abonneren zonder zelf te hoeven reageren.)

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.