Van angst naar les

Vrouwen lijken onterecht bang te worden door de borstkankercampagnes, wijst recent onderzoek van het KWF uit. Jongere vrouwen schatten sindsdien hun risico te hoog in. Nu is hun angst volgens mij niet helemaal ongerechtvaardigd. Een kwart van de vrouwen die borstkanker krijgt, is immers onder de vijftig; dat zijn er ruim drieduizend per jaar – oftewel bijna tien per dag. Daarnaast komt de ziekte op steeds jongere leeftijd voor. Bij de Amazones, een site voor jonge vrouwen met borstkanker, hebben we zelfs deelnemers van 19 en 21.

Vreemd vind ik dat niet, die onrust. Sterker, dat lijkt me zelfs een beoogd doel van zulke campagnes, en in die zin maak ik me er ook niet heel veel zorgen over. Dergelijke onrust wordt vaak juist bewust bevorderd, in de hoop dat die tot gewenste gedragsveranderingen leidt. Beweegt u voldoende? Eet u wel gezond genoeg? Doen hoor, dat vermindert uw kans op kanker, stelt het KWF zelf in een andere campagne die ze momenteel voeren. Dan vraagt ook niemand zich af of zo’n campagne niet per ongeluk geen onterechte angsten aanwakkert.

Trouwens: wat is onterecht, als we het over ruim drieduizend vrouwen per jaar hebben? Juist in hun geval zijn huisartsen iets minder geneigd klachten voldoende serieus te nemen – ‘voor borstkanker bent u nog te jong’ – en de klassieke detectiemethoden zoals echo en mammografie geven juist bij jongere vrouwen weinig houvast, omdat hun klierweefsel vaak nog te hecht is. En juist in hun geval is borstkanker bijzonder ingrijpend, niet alleen omdat kanker bij jongere mensen vaak agressiever is. Wie jong aan de borstkankerchemo of aan de -hormonen moet, komt immers vervroegd in de overgang (en dat is nogal wat als je net in de dertig bent), en raakt vaak onbedoeld onvruchtbaar. En dat nog los van die gehavende borst en dat angstige perspectief.

Waar het aan schort in de campagnes, dunkt me, is dat vrouwen een goed instrument krijgen aangereikt om zichzelf een beetje in de gaten te houden. Hoe doe je nu precies zelfonderzoek? Waar moet je op letten? Moet je bij elke bobbel, deuk of ingetrokken tepel meteen aan kanker denken? Wanneer ga je naar de dokter en wanneer niet? Dat het er vooral om gaat om veranderingen in je borsten op te merken – en het daarvoor dus buitengewoon belangrijk is te weten hoe je borsten normaliter aanvoelen – blijkt kennis te zijn die tegenwoordig amper meer wordt doorgegeven.

Het aanleren van goed zelfonderzoek zou centraal moeten staan in de campagne, temeer daar ook vrouwen die te oud zijn voor deelname aan het standaard bevolkingsonderzoek daar iets aan hebben. Ook hun kansen op borstkanker zijn (niet langer) zo hoog, en als het ze toch treft is het vaak een langzaam groeiende soort, maar toch. Bovendien is goedzelfonderzoek ook verstandig voor de vrouwen tussen de 50 en 75 die netjes elke twee jaar hun borsten in de pletmachine laten controleren: want tussen de controles door hebben de zogeheten ‘snelle groeiers’ de vrije hand.

Het is een vuistregel van campagnevoeren dat je mensen niet alleen een slechte boodschap moet geven: dan sluiten ze zich af of worden bang. Pas wanneer je ze tegelijkertijd een handvat aanbiedt, heeft een campagne zin. Geef vrouwen een instrument: laat ze hun eigen handen leren gebruiken.

Author: Spaink

beheerder / moderator

12 thoughts on “Van angst naar les”

  1. Ooit onder handen genomen door die ene oudere arts in het OLVG? Een vriendin zei dat hij haar zo’n pijn deed tijdens de anamnese dat ze na het onderzoek wat op niets uitwees (“Syndroom van Tietze”) nooit meer is teruggegaan voor het herhaalonderzoek.

    Nog los van het feit dat 15 000 Nederlanders geen zorgverzekering hebben. Dus, je onderzoekt jezelf, ontdekt een knobbel, en gaat niet naar de arts omdat je het onderzoek toch niet kunt betalen. Maar goed, dit heb ik ondertussen al 100 maal uitgelegd, en daar willen jullie het nooit over hebben in dit forum, dus laat maar zitten, ik kan het nog 100 maal herhalen, maar het zal nooit tot jullie doordringen.

  2. zelfonderzoek; oke, goed, weet wanneer en hoe en ik voel altijd wel wat. een mevrouw heeft me geleerd, dat klieren , kunnen klieren. dusse, wat moet je dan? meteen rennen naar de h.a. lijkt me dan ook weer zo overdreven.

    kort en ‘goed’ wat VOEL je dan als afwijking?

  3. Regelmatige (zelf)controle impliceert dat we in (een gedeelte van) een wereld leven waar we borsten als potentiële moordenaars moeten zien. Ik gruw van aanbevelingen als ‘gezond leven’ en ‘meer bewegen’. Altijd weer die vinger naar het slachtoffer zelf. Altijd weer aandacht voor oncontroleerbare invloeden.

    Het geeft te denken dat een instantie als het KWF nauwelijks aandacht besteedt aan bewezen borstkanker-veroorzakers: hormoongebruik in de vorm van medicijnen. Van honderdduizenden vrouwen in Nederland staat vast dat ze in het derde kwartaal van de vorige eeuw DES kregen toegediend. Een periode waarin men in de westerse wereld met synthetisch oestrogeen heeft geëxperimenteerd op vrouwen. Hoeveel duizenden vrouwen kregen onwetend en niet geregistreerd DES toegediend voor diverse indicaties? De schadelijke gevolgen betreffen niet, zoals men ons wil doen geloven, alleen DES-gebruik tijdens zwangerschap.

    Hoeveel honderdduizenden meisjes én jongens zijn nadien geboren met een beschadigd bk-gen en hebben slechts een trigger nodig om bk tot ontwikkeling te laten komen? Hoe lang nog laten vrouwen zich kritiekloos (mis)leiden door controleerbaar gemanipuleerde informatie?

  4. Over borstzelfonderzoek met implantaten wordt nooit gesproken. Regelmatig wordt deze vraag gesteld: http://www.borstkanker.nl/forum/viewtopic.php?t=652

    Ervaringsdeskundigen zeggen dat borstzelfonderzoek met implantaten praktisch ommogelijk is. Twee vrouwen die bij een ziekenhuis en het bevolkingsonderzoek werken vertelden me dat ze zich afvroegen waarom vrouwen met implantaten nog borstfoto’s laten maken. De implantaten kunnen stuk gaan en je ziet, met welke techniek dan ook, nauwelijks iets op zo’n foto.

    Zijn dat misschien de foto’s die radiologen opzij leggen bij het bevolkingsonderzoek. Komen ze op het stapeltje te liggen bij de foto’s die onduidelijk zijn doordat vrouwen overgangshormoon gebruiken?

    Hier zou de voorlichting over moeten gaan.Voor al die jonge meiden b.v die beïnvloed door de media een borstvergroting nemen, omdat ze denken dat ze niet goed zijn zoals ze zijn.

  5. Suus, bij zelf onderzoek moet je letten op bobbels en deuken, opgezwollen klieren in je oksel, een plotseling ingetrokken of schilferige tepel, of er bruin vocht uit je tepel komt. Klieren kunnen inderdaad ‘klieren’, het is normaal als je ze voelt zitten. Je moet er pas naar laten kijken als je merkt dat er iets systematisch verandert: dat een klier langzaamaan groter wordt. En het is niet zo dat je meteen bij elke tijdelijk gezwollen klier naar de huisarts hoeft te rennen; zo snel groeit kanker nou ook weer niet. Kijk het gerust een maandje aan en voel dan nog eens.

    Vorig jaar bracht een bedrijfje strakke t-shirts uit waarop je je borsten kon aftekenen. Het idee erachter is dat je dat shirt draagt tijdens het zelfonderzoek en met stift markeert waar wat zit. Dat helpt om te bekijken of er een maand later een klier groter is geworden.

    Wat ik voelde was een duidelijke knobbel, ter grootte van een fiks paasei. Een kei- en keihard ding. Kankerweefsel is dichter en hechter dan gezond weefsel.

  6. Zo’n doodgewoon t-shitje van maar liefst 19.95 valt natuurlijk ook onder de Pink Ribbon-handel. Valt me nog mee dat het niet roze is. Gewoon met je blote handen op je blote lijf is me altijd geleerd. Zo’n shirtje krimpt en verschuift toch..

    Sorry hoor, maar hoe verzinnen ze het…

  7. Even buiten de eigen kaders denken Ineke :)

    Dit lijkt me een betrekkelijk praktisch produkt waar de markt prima zelf kan uitmaken of het zin heeft of niet. Als niemand het wil hebben verdwijnt het vanzelf weer. Twintig euro is niet heel duur – als het ook nog een beetje kwaliteitspul is, dat weet ik niet. Ik betwijfel of iemand daar echt heel rijk van gaat worden.

    Nu nog een mooie boxershort equivalent voor mannen.

  8. @Karin over hard paaseitje. Volgens mij is dat een voorbeeld van een goede beschrijving voor vrouwen als ik die het nooit gevoeld hebben. Nuttig. Het vermindert tevens de angst, want zoiets is er wel of het is er niet. En zonder angst ga ik misschien ook gemakkelijker regelmatig checken. Ik kan op zoek naar iets kleiners dan een paaseitje om het in een vroeger stadium aan te treffen.

    Was het zo hard als kiezel of iets minder hard zoals kraakbeen bijvoorbeeld? Je moet er natuurlijk ook wat gewoon weefsel omheen (of tussen het object en je hand) denken.

  9. Jesse. Misschien stel ik je nu teleur… en het laatste wat ik wil is je bang maken. Mijn moeder had borstkanker. Bij haar was idd een hard paaseitje de oorzaak van de onderzoeken. Zelf was ik dus altijd ‘op zoek’ naar zo’n soort knobbeltje. Toen de dag aanbrak dat ik ook iets ontdekte, bleek het een schijfje te zijn. Ik ben vrij mager en mijn borsten waren klein. Het was dat ik voor de spiegel stond, want ik had niet in de gaten dat het borstbeen overgegaan was in iets anders. Door in de spiegel te kijken zag ik dat mijn rechterhand een stuk lager lag dan mijn linker. Zelf heb ik het altijd omschreven als een plat steentje. Je weet wel: waar je zo lekker mee over het water kan ketsen. Trouwens ook een strengetje kan iets betekenen. Het is gewoon zo: wie regelmatig zelf de borsten onderzoekt, weet hoe ze natuurlijk aanvoelen. Een verandering merk je dan snel op. Het is altijd handig om: als je nog menstrueert een menstruatie af te wachten en te kijken of daarna alles nog steeds zo voelt. Want ten tijde van de menstruatie verandert er ook veel in je borsten. En bij twijfel?? Toch gewoon ff naar de HA. Ben je er vrij zeker van dat er iets niet goed zit, laat je dan niet met een kluitje in het riet sturen omdat je bvb nog te jong zou zijn. Meestal voel je als vrouw toch zelf het beste of er al dan niet iets loos is…

  10. Niks paaseitje of plat steentje. Op een dag dacht ik een ontsteking te hebben, bij onderzoek in het ziekenhuis dacht men dat in eerste instantie ook. Regelmatig borsten gecontroleerd, 2 dagen na menstruatie. Na een week bleek ‘de ontsteking’ niet veranderd te zijn en zijn foto’s gemaakt, een echo en werd aansluitend een punctie gedaan. De (grote!) tumor zat in de ‘schijf’. Mijn rugklachten bleken door uitzaaiingen veroorzaakt te worden …

    Van angst naar les … de vraag is welke les.

  11. Page120 NOS-TT 120 ma 29 okt 12:03:34

    Kort nieuws binnenland

    Steeds minder vrouwen in Nederland sterven aan borstkanker. De afgelopen 10 jaar is het aantal volgens het CBS met 20 procent gedaald. Het aantal vrouwen dat sterft aan longkanker is gestegen.

    ‘\°_°/’

Leave a Reply to Ineke Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Hou me per e-mail op de hoogte van nieuwe reacties op dit artikel.
      (U kunt zich hier abonneren zonder zelf te hoeven reageren.)

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.