Oeps, vergeten: burgerrechten

smart cities

Het Britse Prospect publiceerde vorige week een artikel over al te slimme steden, naar aanleiding van Googles plannen met een wijk in Toronto. Op circa 50.000 vierkante meter zou een slimme, data driven wijk verrijzen.

Robots voor de vuilnisophaal waren nog het eenvoudigste idee. Winkels en huizen zouden modulair zijn, en konden van dag tot dag van bestemming of functie veranderen; straatplannen werden aanpasbaar, de hele openbare ruimte zou programmeerbaar zijn, met technologie in elk hoekje, gaatje en gootje, en via oneindige datastromen en lerende algoritmes zou alles op rolletjes lopen. Google had al plannen om de wijk ‘downloadable’ te maken en naar andere gebieden te exporteren.

Tot verrassing van het gemeentebestuur en Google kwam de stad in verzet. Niet alleen had niemand ze gevraagd wat zij wilden, de plannen voorzagen sowieso niet in een menselijke stem. Hoe werd beslist wat er met de publieke ruimte gebeurde? Op welke grondslagen en met welke uitgangspunten zouden de algoritmes van de wijk worden geprogrammeerd? In wiens handen zou de onderliggende digitale architectuur zijn? Wie mocht de buurtdata uitponden? Welke zeggenschap zouden bewoners nog over hun omgeving hebben?


‘From Canada to the Philippines, from Belfast to Bangalore, national governments and civic authorities are convinced that big data can unblock their traffic jams, rationalise their energy use and fix their housing problems, not to mention their benefits systems and even their healthcare.’

Martin Moore, ‘Would you let Google run your city?’, The Prospect

In een jaar tijd viel zowat alle steun voor het plan weg. Google had, samen met het stadsbestuur, democratische eisen en burgerrechten even over het hoofd gezien.

Het artikel roept veel vragen op, niet in de laatste plaats omdat dergelijke steden ook elders in de maak zijn. In China, in Hangzhou, wordt op een ‘stadsbrein’ ingezet dat het leven van de 10 miljoen bewoners moet stroomlijnen. In de praktijk betekent het dat iedereen de hele dag door apparaten wordt gadegeslagen, vastgelegd, gecontroleerd, gecorrigeerd en gerapporteerd. Het model wordt thans naar Kuala Lumpur geëxporteerd.

Ook Singapore is een eind op streek. De stadstaat mikt op E3A: ‘connecting everything, everyone, everywhere all of the time,’ wat in de praktijk betekent dat elke burger permanent wordt gemanaged. De broer en zus van de premier zijn de stad om die reden ontvlucht.

Een stadsbestuur kun je wegstemmen, een regering kan vallen. Maar hoe ontdoe je wijken, steden, landen en levens die volledig van technologie doordesemd zijn geraakt, nog van het langzaam indalende anonieme toezicht, compleet met ontoetsbaar geworden sturing, zonder daarbij ieders leven te ontwrichten?


‘…the cost to the citizen is the freedom to go about their lives without being tracked, monitored and managed by the authorities. Dissent, already difficult in Singapore, is becoming virtually impossible. The prime minister’s own brother and sister recently left the island complaining that “we feel Big Brother omnipresent.”

Martin Moore, ‘Would you let Google run your city?’, The Prospect

Een Canadese journalist vergeleek de plannen voor de wijk in Toronto met het leven in de greep van Amazons Alexa. ‘Alexa uit vrije wil in je huis installeren is wellicht handig, maar de zaak verandert wanneer de volledige publieke sfeer en het politiek bestuur in Alexa’s handen zijn.’ De grondwet beschermt ons tegen de overheid. Maar we hebben nooit goed nagedacht hoe we ons private en politieke leven tegen bedrijven kunnen beschermen. Willen we onze burgerrechten overeind houden, dan wordt het daar allicht tijd voor.

Author: Spaink

beheerder / moderator

3 thoughts on “Oeps, vergeten: burgerrechten”

  1. verschrikkelijk vooruitzicht, dat kan heel makkelijk verworden tot een nachtmerrie, als je je niet conformeert aan het systeem of je verzet je ertegen, dan besta je niet, ben je letterlijk onzichtbaar, dus: geen werk, geen woning, geen zorg, enz.

  2. De grondwet beschermt ons tegen de overheid.

    Was dat hier maar zo inclusief de VS wapenwet. Maar hier maken ze je liever nog banger door zeer regelmatig spots uit te zenden met “ramen dicht en deuren op slot ”
    Geeft vertrouwen zo’n spot, dat de regering ons beschermd —NOT

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Hou me per e-mail op de hoogte van nieuwe reacties op dit artikel.
      (U kunt zich hier abonneren zonder zelf te hoeven reageren.)

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.