Death of a president (met spoiler)

In de sneak van vanavond: Death of a president, een Britse film bekroond met de prijs van de kritiek op het filmfestival van Toronto in 2006.

De documentaire kijkt terug op de moord op Bush in Chicago op 19 oktober 2007. De protesten rond het Sheraton Hotel, waar Bush een speech hield, waren heftiger dan elders; de veiligheidsmensen waren alert en sloegen wat demonstranten in elkaar, er was de hele tijd het gevoel dat het die dag uit de hand zou kunnen lopen. Dat gebeurde ook, maar anders dan iedereen had verwacht: de dader bevond zich noch onder de demonstranten, noch onder de bezoekers.

De documentaire volgt het onderzoek van de FBI en van de veiligheidsdiensten, en laat de politieke reacties op de moord zien. De Patriot Act III wordt ingevoerd (zodat mogelijke getuigen in detentie kunnen worden genomen en alle communicatie tussen verdachte groepen kan worden onderschept en opgeslagen) en Dick Cheney is nu president. Nadat bleek dat een van de eerste verdachten, Jamal Zikri, banden met Syrië had, valt de verdenking al snel op Assad. Amerika stuurt schepen naar de regio als blijkt dat de Syrische regering slechts lippendienst aan het onderzoek verleent; het optreden van een naar de VS gevluchte criticus van het Ba’ath-regime op prime time television werpt olie op het vuur. De criticus beweert dat de verdachte rechtstreeks in opdracht van Assad gehandeld moet hebben; Assad had immers ook de hand gehad in de moord op de Libanese premier Rafik Hariri.

‘Natuurlijk zochten we eerst onder de islamieten. Dat is geen racisme, dat is common sense,’ legt een van de FBI’ers in een nagesprek uit. Jamal Abu Zikri, een van de mensen die werken in het gebouw van waaruit de beschieting plaatsvond, staat nu in het volle licht. Tien jaar eerder heeft hij zich geassocieerd met een man die zich later als fundamentalist ontpopte. Bovendien heeft hij ook een persoonlijk motief: na 9/11 is de helft van zijn familie uit de VS gedeporteerd. Op zijn kleding worden kruitsporen gevonden (‘contactsporen,’ zegt zijn advocate) en een halve vingerafdruk die gevonden werd in de kamer van waaruit de dodelijke schoten werden gelost, vertoont overeenkomsten met die van Zikri. De zaak lijkt gesloten: de vingerafdruk lijkt. ‘People have been convicted for less,’ zegt een van de opsporingsmensen, en of dat nu een geruststellend of dreigend bedoelde opmerking is, is niet helemaal duidelijk.

Zikri wordt veroordeeld. Gaandeweg wordt echter duidelijk dat er al die tijd een tweede verdachte is geweest: Al Claybon, gedecoreerd majoor en Golfoorlog veteraan, wiens twee zonen ook in het leger gingen. Zoon David kwam om in Afghanistan, zoon Casey vocht in Irak en ontdekte daar dat er geen massavernietigingswapens waren en dat de vrijheid die ze er zouden brengen, niet kwam – erger, dat ze er niet gewenst waren. Casey ontspoorde na terugkomst. Vader Claybon, die zijn hele leven aan het leger heeft gewijd, werd daags na de moord op Bush in zijn auto vlakbij Chicago gevonden: hij had zichzelf een kogel door het hoofd gejagd. Zoon Casey levert de afscheidsbrief, een felle tirade tegen Bush, in bij de FBI. ‘Ach, al die complotdenkers komen hier langs,’ verdedigt een betrokkene zich later als hij poogt uit te leggen waarom niemand Caseys verhaal serieus heeft genomen. Bovendien: Zikri past in het politieke profiel dat van de moordenaar is opgesteld, Claydon niet.

Pas als Casey, een jaar later, papieren van zijn vader vindt die duidelijk maken dat hij de dader moet zijn geweest, wordt de FBI wakker. Ze nemen de papieren in beslag en de zaak wordt in de doofpot gestopt. Zikri zit nu, ruim een jaar na zijn proces, nog steeds op death row. Onder de Patriot Act III heeft hij geen toestemming kunnen krijgen om beroep tegen zijn doodsvonnis aan te tekenen. De forensisch expert van de FBI die het bewijs dat voor zijn veroordeling is aangevoerd te zwak vond, heeft inmiddels ontslag genomen.

*

Een geweldige film. De aanpak is solide: exrapoleren, en zien wat er gebeurt áls. Wat als Bush wordt doodgeschoten? De film zit knap in elkaar: interviews met deskundigen, advocaten, ex-verdachten, deskundigen; stukken uit nieuwsuitzendigen, rechtszittingen, the whole shebang. En natuurlijk, als Bush wordt doodgeschoten wordt Cheney zijn opvolger (het eerste argument om met je handen van Bush af te blijven), worden burgerrechten verder ingeperkt (het tweede argument om met je handen van Bush en Cheney af te blijven) en zal iedereen die moord politiek willen uitbuiten of er verblind door zijn – zoals de Ba’ath-deskundige die hoopt door Assad als schuldige aan te wijzen – zijn eigen zaak te bepleiten tot de FBI’ers die eerst bepalen wie schuldig moet zijn en daar dan later het bewijs bij gaan zoeken. Maar ook getuigt de film van allerlei persoonlijke drama’s: van de moslims die ineens van alles en nog wat worden verdacht, tot de trouwe aanhang van Bush die hun kinderen overhoop geschoten zien worden in oorlogen die nooit tot een einde komen en die meer kwaad aanrichten dan ze ooit goed kunnen maken.

Inmiddels heeft onder meer CNN geweigerd advertenties voor de film te tonen en willen allerlei grote bioscooppketens de film niet draaien. Zoals de LA Times in zijn recensie van de film schreef: ‘You have to admire the cosmic irony of a movie about political grandstanding and media timidity that becomes in itself an opportunity for grandstanding and timidity [..].’

Author: Spaink

beheerder / moderator

10 thoughts on “Death of a president (met spoiler)”

  1. Iedereen. En ik bedoel dan ook echt Iedereen! Die zich in dit onderwerp heeft verdiept. Weet dat het de butler was die dit heeft gedaan.

  2. “De documentaire kijkt terug op de moord op Bush in Chicago op 19 oktober 2007. ” Droom maar lekker door voor de buis.

    “De protesten rond het Sheraton Hotel, waar Bush een speech hield, waren heftiger dan elders; de veiligheidsmensen waren alert en sloegen wat demonstranten in elkaar, er was de hele tijd het gevoel dat het die dag uit de hand zou kunnen lopen.” Hier gaat de film al compleet in de fout: bij de laatste RNC werden protestanten in een soort van enorme kooi opgesloten (publieke ruimte met aan alle kanten een muur aan gaas en zelfs een “plafond” van hetzelfde) en mochten ze alleen maar daar protesteren.

    “Dat gebeurde ook, maar anders dan iedereen had verwacht: de dader bevond zich noch onder de demonstranten, noch onder de bezoekers.” “De documentaire volgt het onderzoek van de FBI en van de veiligheidsdiensten, en laat de politieke reacties op de moord zien.” Waarmee de documentaire laat zien dat dit alles ondertussen zo gescript en voorspelbaar is geworden, iedereen weet al welke “rol” van ze verwacht wordt en men speelt die rol ook, zoals te voorzien en te verwachten was.

    Ik vind het maar een cynische mockumentary. Iedereen weet ondertussen dat de Amerikaanse regering gebruikt maakt van allerlei toekomstscenario’s. Alle mogelijke paden worden afgegaan en voor-getrokken in plaats van nagetrokken. Deze documentaire is het zoveelste product van de pre-emptive politiek van Amerika. Het direkte *product* ervan, niet het tegengif.

    “De film zit knap in elkaar: interviews met deskundigen, advocaten, ex-verdachten, deskundigen; stukken uit nieuwsuitzendigen, rechtszittingen, the whole shebang.”

    Voor wie de afgelopen paar jaar de mockumentaries zoals Small Pox heeft gezien is dit maar weinig origineel, ouwe uitgekauwde koek. En zo goed als Dr. Strangelove (een van mijn lievelingsfilms ooit) zullen zulke films nooit worden. Dr. Strangelove was juist zo goed omdat het GEEN documentair realisme pretendeerde, omdat het juist irreeel absurdistisch was en daardoor ondanks of juist dankzij de karikaturale performance toch het “ware” gezicht van de zaak toonde.

    “En natuurlijk, als Bush wordt doodgeschoten wordt Cheney zijn opvolger (het eerste argument om met je handen van Bush af te blijven), worden burgerrechten verder ingeperkt (het tweede argument om met je handen van Bush en Cheney af te blijven)”

    Is dit nou een positieve boodschap? Neem geen wraak omdat het dan “nog slechter” uitpakt? “Nog slechter” voor wie? Voor hen die (naar hun gevoel) toch niets meer te verliezen hebben? (Oh kijk, de tegenpartijen gaan ook koffiedik kijken! Alles en iedereen gaat voor de pre-emptive aanpak!)

  3. Inderdaad een geweldige film. Absoluut niet de op sensatie beluste film die critici er graag van zouden willen maken. Ik zeg: kijk de film eerst even; hij is nu te zien op Google Video. http://video.google.com/videoplay?docid=-5012297620490147591

    Ik zag deze film op het Film Festival Rotterdam (film kreeg plaats 30 van 190 in de publieksprijs), waar overigens de nog betere Mark of Cain (plaats 10 in publieksprijs) in premiere ging.
    Deze film gaat over het spanningsveld tussen ethische normen en loyaliteit van jonge Britse miltairen in Afganistan (of Iraq); en hoe die normen het verliezen. Over hoe onvoorbereide en kansloze jongeren gemangeld worden. Zie ook: http://us.imdb.com/title/tt0837800/ De film is (nog) niet in de bioscoop te zien, maar draait wel tijdens het Amnesty Filmfestival (14-18 maart)
    Aanrader !

    Cheers,
    Peter Huesken

  4. Zou ‘k ‘r dan toch naartoe moeten? ‘t Is natuurlijk wel hardstikke interessant. Eerst ‘ns kijken waar dat ding draait. ‘k Ben al in geen 20 jaar meer in ‘n bioscoop geweest. Stel, da ‘k ‘r dat hele stuk voor naar Amsterdam moet. Nou ja. Dat doen we dan wel voor ‘n keer.
    (Ben net “Bestie Mensch” van criminaliteitspsycholoog Thomas Müller aan ‘t lezen.)

    Goeie recensie, beschrijving. Goed geschreven Karin. Prima. Je gaat met enorme sprongen vooruit. Nou heel voorzichtig en kalmpjes rustig je gezondheid handhaven.
    Mijn gelukwens.
    Groet,

    ‘\~_~/’

    Jules.

  5. Na bekijken van ‘n rush via de link van Peter Huesken wil ik ‘m helemaal zien. De aanpak is integer, net zoals destijds (dvd) Confronting The Evidence, A Call to Reopen the 9-11 Investigation: What Caused the Explosions.

    Kriterion is te combineren met de maandelijkse bijeenkomst Jan Tooropstraat 1 Sloterdijk.

    ‘\°_°/’

  6. Als je tijd hebt na kanker, kun je veel film kijken. Het heeft ook voordelen.

    Goeie film, goed commentaar. Maar met één film vroegtijdig gezien ben je nog niet een vooruitloper wat filmkijken betreft.

  7. Dank je wel voor de links, Peter. Heb gekeken tot de helft waarop Bush ‘dood gaat’, de Cheney-helft bewaar ik tot morgen.

    Sjaak, het is mij een volledig raadsel wat jij met je bijdrage bedoelt te zeggen. Een voordeel van kanker dat je veel film kunt kijken???? Spoor je nog wel helemaal? Zelf kon ik trouwens nóch films kijken, nóch lezen, toen ik nog in het behandelingsproces tegen kanker zat. Kon me totaal niet concentreren.

    En wat bedoel je met ‘één film vroegtijdig gezien ben je nog niet een vooruitloper wat filmkijken betreft’????????? Nogmaals, spoor je wel helemaal? Denk je echt, Sjaak, dat iemand op je bovenstaande commentaar zat te wachten, dat het iets toevoegt, dat mensen er vrolijker van werden of beter geinformeerd?

  8. O, keek nu even verder bij ‘The Queen’ en zie dat Sjaak een kleinzielig wedstrijdje houdt, waarbij hij niet de prachtige en enthousiaste beschrijving van de film door Karin leest, maar de meetlat legt bij wie die film het eerste zag. AND SO WHAT????? Zolang jij talentloos bent en blijft, Sjaak, wat maakt het dan uit of jij die film eerder zag dan Karin? Kon jij ons er een zó prachtig verslag van geven dat we allemaal wilden gaan kijken? Neen? Hou je waffel dan. Ik word die Juzo en die Sjaak ook een beetje spuugzat. Zit de AA op de Jan Tooropstraat, Juzo? Je geraaskal duidt namelijk op een stevig alcoholprobleem.

  9. Wie heeft het nu dan eigenlijk nog met een verslag over “The Queen”, dat is toch al vele weken bij Pathé te zien geweest.

    Verder is het toch niet zo slecht in geval van Karin veel film te kijken? Heeft ze toch nu de tijd voor, of niet soms?

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Hou me per e-mail op de hoogte van nieuwe reacties op dit artikel.
      (U kunt zich hier abonneren zonder zelf te hoeven reageren.)

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.