Acte twaalf
| |
De ambtenaar herneemt zich, doch is zichtbaar onthutst; zoekt steun bij haar
papieren
|
| Ambtenaar |
Uiteraard stimuleren wij ook cultuuruitingen die buiten de belangstelling van
de goegemeente vallen, en bevorderen wij vernieuwing. Maar de overheid is op dat
vlak beperkt in haar middelen en reikwijdte.
|
| |
Ambtenaar pakt een nota uit de stapel rond haar voeten, slaat die open en leest
voor. Projectie op tekst op videoscherm:
|
| Ambtenaar |
"Met het kunstbeleid beoogt de rijksoverheid een divers, toegankelijk
en kwalitatief hoogwaardig kunstaanbod in stand te houden."
|
| |
De rest kijkt verstoord op. Dat geleuter aldoor... De jongeman maakt een
vermoeid 'U kletst maar door'-gebaar
|
| Ambtenaar |
[terzijde, tot het publiek:]
"Kwalitatief hoogwaardig". Zie je wel, topkunst. Daar gaat het om, ik
zei het al.
|
| sample |
dzjung dzjung - voldaan knikje
|
| |
Ambtenaar knikt nadrukkelijk naar jongeman, bladert verder in hara papieren
|
| sample |
dzjung - knikje
rits rits - bladeren
dzjung - knikje
|
| |
Jongeman beweegt zijn lichaam op de samples mee
|
| Ambtenaar |
[zichtbaar opgelucht dat de tekst haar gelijk geeft:]
Ja, hier heb ik het:
"Wie van oordeel is dat het kunstenplan achter de ontwikkeling in de kunst
aanloopt, moet bedenken dat het omgekeerde pas echt de dood in de pot zou zijn.
Subsidies maken geen kunst. Het zijn de kunstenaars en het publiek die het
kunstleven bepalen."
|
| |
Ambtenaar tikt voldaan op haar nota
|
| sample |
rits rits - bladeren
dzjung - voldaan knikje
|
| Mozart |
[tegen de anderen:]
Teveel woorden. Veel te veel woorden.
[giechelend:]
Maar ja, als ze er een paar uit zou halen bleef er helemaal niets van over.
[tegen de ambtenaar:]
Italiáán !!
|
| |
Recensent werpt een kushandje naar Mozart
|
| Ambtenaar |
[raakt confuus; grijpt zich aan haar papier vast:]
Uhm...
|
| sample |
rits rits - bladeren
|
| Jongeman |
[met oprechte interesse:]
Maar vertelt u mij eens: als u en uw commissies zulke criteria aanleggen, valt
al het nieuwe daar toch per definitie buiten?
|
| Ambtenaar |
[gedecideerd, met trots in de stem, maar moet haar aantekeningen
consulteren:]
Voor de avant-garde hebben wij een apart potje! Gehonoreerde aanvragen krijgen
een tijdelijke subsidie en hebben dan vier jaar de tijd om zichzelf te bewijzen.
Wie op deze manier iets bijzonders tot stand heeft gebracht, krijgt nogmaals
vier jaar financiële ondersteuning. Is er na afloop van die vier jaar echter
niets wezenlijks gepresteerd, dan komen er nieuwe initiatieven in aanmerking
voor diezelfde gelden. Zo scheidt men kaf van koren, houdt men de zaak in
beweging, schept men een structurele basis voor vernieuwing.
|
| |
De ambtenaar en de recensent spreken nu tegelijkertijd; de recensent tegen
de ambtenaar, de ambtenaar, peinzend, tegen zichzelf
|
| Recensent |
Oftewel, U pint ze vast. Want zodra ze op iets
anders uitkomen dan op dat kunstje waarvoor ze subsidie hebben gekregen,
vallen ze uit de boot. Ze moeten vier jaar lang hetzelfde 'nieuwe' ding blijven
doen,
|
|
Ambtenaar |
"Het kaf van koren"... Jammer dat we geen
speciale nota's over zangopleidingen maken, het zou er geen slechte naam voor
zijn. Hmm. Iets voor een nota over topkunst dan?
|
| sample |
sjkrt - hoofd krabben
|
| |
Er valt meer papier over de ambtenaar heen
|
| Recensent |
... en daarna wordt algemeen besloten dat ze geen
vorderingen hebben gemaakt. U schept een behoudende avant-garde.
|
|
Ambtenaar |
"Het kaf van koren geschift"... Klinkt
goed. Maar over topkunst hébben we al zoveel nota's...
|
| sample |
sjkrt - krabben
rits rits - bladeren
|
| |
Het CGO-lid en Mozart knikken eendrachtig na de woorden van de
recensent, en spreken dan gelijktijdig. De ambtenaar raakt geheel in haar
gemijmer en papieren verzonken, ze is haast niet meer van deze wereld.
|
| Lid CGO |
Ambtenaren! Allemaal italianen...
|
|
Mozart |
Teveel nota's. Veel te veel nota's.
|
|
Ambte-
naar |
Hmm, wacht, laat me eens zien...
|
| |
Mevrouw voegt zich bij het koor; allen spreken gelijktijdig.
Ook de samples vallen over elkaar heen. Wagner dirigeert opgetogen het koor:
|
| Lid CGO |
Ze schrikken zich al te pletter van een schreeuw.
Dát noemen ze al avant-garde.
|
|
Mevr. |
Mahler had zonder die hamerslag niet zoveel indruk
op me gemaakt.
|
|
Mozart |
Alle goede muziek vergt een wilsdaad: de wens haar
te begrijpen.
|
|
Ambte-
naar |
Had ik niet nog ergens een notitie waar ik geen naam
voor had? Hier ergens...
|
| sample |
dzjung - knikje
|
phhhh - zucht
|
dzjoef - startmotor
|
rits rits - bladeren
|
...
absolute stilte
...
ab
| Mozart |
[hard:]
En een open oor.
|
| |
De ambtenaar schrikt op uit haar gedachten en kijkt Mozart geschrokken
aan. Ze oogt inmiddels volkomen verwilderd.
|
| Ambtenaar |
Wablief? U zei?
|
| Mozart |
Niets. Ik probeerde tot u door te dringen. U iets over muziek uit te
leggen.
|
| Ambtenaar |
[verwezen voor zich uit mompelend:]
Muziek...? Och ja.... Wat was daar ook weer mee...
|
| |
Ze herneemt zich enigszins
|
| Ambtenaar |
... Nota's ... Ja, dat was het... Nota's.
|
| |
De rest vormt nu een canon; de een valt meteen in nadat de ander is
uitgesproken. Ook de samples komen meteen na elkaar:
|
Lid CGO
sample |
Notaneuker!
rits - bladeren
|
| |
Mozart
sample |
Teveel woorden!
klop - goedkeurend knikje
|
| |
Recensent
sample |
Allemaal Italianen.
rits - bladeren
|
| |
Jongeman
sample |
Motor Music Machine
Neubauten - NNNAAAMMM
|
| |
Mevrouw
sample |
Maar zo vreselijk mooi
pffft - zucht
|
| |
Wagner
sample |
Götterdämmerte ambtenaren!
rits - bladeren
|
| |
De ambtenaar laat haar lichaam traag bewegen op het ritme van de
sprekers, de samples, en gaat ongewild meedoen.
|
Lid CGO
sample |
Notaneuker!
rits - bladeren
|
| |
Mozart
sample |
Teveel woorden!
klop - goedkeurend knikje
|
| |
Recensent
sample |
Allemaal Italianen.
rits - bladeren
|
| |
Jongeman
sample |
Motor Music Machine
Neubauten - NNNAAAMMM
|
| |
Mevrouw
sample |
Maar zo vreselijk mooi
pffft - zucht
|
| |
Wagner
sample |
Götterdämmerte ambtenaren!
rits - bladeren
|
| |
Wagner
sample |
Götterdämmerte ambtenaren!
rits - bladeren
|
| |
Mevrouw
sample |
Maar zo vreselijk mooi
pffft - zucht
|
| |
Jongeman
sample |
Motor Music Machine
Neubauten - NNNAAAMMM
|
| |
Recensent
sample |
Allemaal Italianen.
rits - bladeren
|
| |
Mozart
sample |
Teveel woorden!
klop - goedkeurend knikje
|
Lid CGO
sample |
Notaneuker!
rits - bladeren
|
| |
Iedereen valt stil, behalve de ambtenaar, die geheel in zichzelf opgesloten
is geraakt. Daarna, eerst zachtjes:
|
| muziek |
Neubauten: NNNAAAMMM
|
| |
De ambtenaar spreekt zacht, doch rappend, ritmisch, levert een onderstroom
bij de muziek:
|
| Ambtenaar |
Dat verheft, en inspireert
Beethoven, Mozart, Wagner
Dat verheft, en inspireert
Beethoven, Mozart, Wagner
Dat verheft, en inspireert
Beethoven, Mozart, Wagner
|
| |
Wagner (die nog steeds op het montagetoneel staat), spreekt - bijna trots -
tegen Mozart beneden. De ambtenaar gaat autistisch door. De muziek zwelt
ondertussen langzaam aan:
|
| Wagner |
Weet je wat Nietzsche over me zei? "Is Wagner
überhaupt wel een mens? Is hij niet eerder een ziekte? Hij maakt alles wat
hij aanraakt ziek. Wagner heeft het effect van overmatig alcoholgebruik. Hij
stompt af, hij ontregelt het maagslijm."
Ha! En nu zeggen ze dat ik verhef. Ik weet niet wat ik liever hoor.
|
|
Ambtenaar |
Dat verheft, en inspireert
Beethoven, Mozart, Wagner
Dat verheft, en inspireert
Beethoven, Mozart, Wagner
Dat verheft, en inspireert
|
| |
De ambtenaar blijft tekstvast doorgaan
|
| Mozart |
Ik wel. Meer noten.
|
|
Ambtenaar |
Beethoven, Mozart, Wagner
Dat verheft, en inspireert
|
| |
De jongeman werpt Mozart een kushandje toe
|
| Wagner |
Meer noten. Meer mokerslagen. Meer pathos.
|
|
Ambtenaar |
Beethoven, Mozart, Wagner
|
| Mevrouw |
Een klap in mijn gezicht... maar mooi...
|
|
Ambtenaar |
Dat verheft, en inspireert!
|
| |
Wagner spingt energiek op de toneelvloer
|
| Wagner |
[tot mevrouw:]
Een klap? Ik? Uw hoofd leeg vagen, van oude vormen en gedachten ontdoen,
dát wil ik, en het vullen met mijn muziek, met mijn ideeën. De
Godenhamer!
|
|
Ambtenaar |
Beethoven, Mozart, Wagner
Dat verheft, en inspireert!
Beethoven, Mozart, Wagner
|
| muziek |
Neubauten neemt af
|
| |
Op het scherm verschijnt een tekst uit Das Rheingold,
de bijbehorende muziek (ergens tegen het eind van de opera) klinkt op
|
| Voice-over |
Das bleiche Gewölk
samml' ich zu blitzendem Wetter,
das fegt den Himmel mir hell.
De bleke wolken zal ik
samenballen tot een donderstorm
die de hemel zal schoonvegen
|
|
Ambtenaar |
Dat verheft, en inspireert!
Beethoven, Mozart, Wagner
Dat verheft, en inspireert!
Beethoven, Mozart, Wagner
|
| |
De jongeman neemt de moker op, en zwaait ermee. Een rookmachine
blaast stoom. Er vallen papieren over de ambtenaar heen. Die heeft niets meer in
de gaten en mompelt zachtjes door.
|
| Mozart |
[verachtelijk, tot de ambtenaar:]
Italianen. Allemaal idioten.
|
|
Ambtenaar |
Dat verheft, en inspireert!
Beethoven, Mozart, Wagner
|
| muziek |
Das reingold, passage tegen het eind, pal na [uit
libretto:] "Dunstig Gedämpf! Schwebend Gedüft! Donner, der Herr,
ruft euch zu Heer! He da! He da! He do!": trompetten, trompetten, violen,
violen zwellen aan - beng - boemboemboem donder.
[30 seconden]
|
| |
Ambtenaar |
Dat verheft, en inspireert!
Beethoven, Mozart, Wagner
|
| muziek |
Het slotakkoord klinkt knallend
|
| |
Jongeman slaat synchroon daarmee met de hamer op de gong
|
| |
De ambtenaar schrikt wakker uit haar koortsdroom en kijkt de jongeman
verbaasd maar met frisse ogen aan, kijkt om zich heen, aarzelt even en zegt dan:
|
| Ambtenaar |
Wat een klap in mijn gezicht... Maar ...
[verrast:]
... mooi!
|
doek
Introductie en eerste twee actes;
De derde en vierde acte;
De vijfde acte;
De zesde en zevende acte;
De achtste en negende acte;
De tiende en elfde acte;
De twaalfde (slot)acte.
Copyright Karin Spaink.
Deze tekst wordt uitsluitend
voor persoonlijk gebruik aangeboden.
|
