In New York, momenteel een brandhaard van het coronavirus, begint vandaag een klinische test met bestaande medicijnen, die samen mogelijk helpen tegen corona. Dat kondigde gouverneur Andrew Cuomo aan. Het gaat om een combinatie van chloroquine (een middel tegen malaria), hydroxychloroquine (dat tegen lupus en arthritis wordt gebruikt), en zithromax, een antibioticum. De Food and Drug Administration (FDA) heeft zijn fiat aan de test gegeven.
Verhalen over de mogelijke effectiviteit van chloroquine en hydroxychloroquine deden afgelopen week al de ronde. De basis daarvoor ligt in een Franse studie. President Trump, die voor de test tekende, betoonde zich uiterst optimistisch (‘a real chance to be one of the biggest game changers in the history of medicine’).
Anderen zijn terughoudend. FDA-bestuurder Stephen Hahn zei: ‘Wellicht is dit het juiste middel, maar we weten nog weinig over de geschikte dosering; misschien doet dit meer kwaad dan goed.’ Dr. Anthony Fauci, hoofd van het National Institute of Allergy and Infectious Diseases, zei vrijdag dat het bewijs van de effectiviteit op zijn best ‘anekdotisch’ was.
Inmiddels hebben een aantal deskundigen de Franse studie (en andere data) onder de loep genomen. Gaetan Burgio, een Australische geneticus, ontleedde de gegevens op Twitter. De Franse studie keek naar slechts 20 proefpersonen, was niet gerandomiseerd, en in 16 gevallen was sprake van ronduit belazerde metingen. Zijn conclusie: er is geen enkel bewijs. In een ander draadje vat Jason Poque de bevindingen samen; hij trekt dezelfde conclusie.
Niettemin jagen mensen in paniek op de betreffende medicijnen, en zijn het blind gaan slikken. In Nigeria zijn twee mensen ernstig vergiftigd geraakt doordat ze chloroquine slikten. De prijs van de middelen is omhoog geschoten, en mensen die ze nodig hebben tegen lupus kunnen het niet meer bemachtigen. Ook in Nederland is al effect van de run merkbaar: afgelopen week dook een site op die chloroquine zegt te verkopen, zonder recept. Een bedrijf in Zeewolde dat chloroquine maakt, wordt sinds zondag ‘na een incident’ door de politie bewaakt.
Chloroquine heeft een waslijst aan bijwerkingen. Je kunt er een acute hartstilstand door krijgen, reden waarom het middel al jarenlang figureert op lijsten van medicijnen waarmee je zelfmoord kunt plegen. Maar zelfs daar waarschuwt men dat het een akelige dood oplevert, met veel stuipen en hartkramp.
Tech-magazine Wired achterhaalde dat het verhaal over chloroquine de wereld werd in geholpen via een tweet van blockchain-investeerder James Todaro, waarna het werd opgepikt door Stratechery, een goed gelezen tech-blog. Toen ging het verhaal viraal: een van Todaro’s mede-auteurs sprak erover op Fox News, waarna Elon Musk erover twitterde. Maar inmiddels is het Google Doc waarin Todaro zijn claims uiteenzette, ontoegankelijk gemaakt door Google, en stelt Stratechery dat het heeft meegedaan aan het verspreiden van misinformatie.
[Beeld: met malaria geïnfecteerde bloedcel, via Wikimedia]