De jaknikkers

The Yes MenZe danken hun naam aan hun gewoonte nooit protest aan te tekenen tegen beleid dat ze bekritiseren. Ze zijn het ermee eens, zeggen ze, en leggen publiekelijk uit waarom. Ze zijn het er zelfs zó hartgrondig mee eens dat ze nog wel meer mogelijkheden in het verschiet zien, en vertellen omstandig welke.

Ze doen dat gekleed in keurige pakken, op podia, achter microfoons, op sjieke conferenties, met klinkende titels achter hun naam. In het beste geval krijgt iemand ze na verloop van tijd door en ontstaat er een rel. In het slechtste geval heeft niemand het in de gaten. Zoals ze zelf zeggen: ‘Het is niet echt leuk om de vreselijkst denkbare teksten uit te slaan en te merken dat de toehoorders het wel oké vinden wat je aan plannen ontvouwt.’

Ze heten The Yes Men en slagen erin om op de meest prestigieuze plaatsen te spreken. Dat doen ze door nep-websites te openen die erg lijken op die van hun doelwit; op die van de World Trade Organization, bijvoorbeeld. Dan wachten ze op een uitnodiging en verschijnen ergens als woordvoerder juridische zaken, of als lid van de raad van bestuur. Ze staan pal voor democratie leggen ze uit, maar opperen dat democratische principes beter tot hun recht komen als ze worden gepaard met de principes van vrije handel.

Er gaan bij vrije verkiezingen bijvoorbeeld veel stemmen verloren, stemmen die voor anderen goud waard zijn. Waarom stemmen niet bij opbod verkopen? Zo verdienen twee partijen aan verkiezingen: de stemmer die zijn stem verkoopt én de kandidaat die in zijn product – zichzelf – investeert en aldus gekozen wordt. Ze leggen het trouwhartig uit. Als ze pech hebben, heeft de zaal niks door en klapt die braaf als ze klaar zijn.

The Yes Men did it again. Op een conferentie afgelopen vrijdag in Canada legden de Yes Men een zaal vol oliemagnaten uit welke plannen Exxon heeft ontwikkeld voor het geval de wereld – mogelijk al op korte termijn – zonder fossiele brandstof komt te zitten. ‘We kunnen mensen gaan verbranden. We hebben de techniek. Niet dat we mensen dood willen maken, godbewaarons, maar waarom zouden we, als de natuur eenmaal haar werk heeft gedaan, goede brandstof zomaar laten verteren? Waarom zouden we afval niet benutten? Het Westen heeft immers brandstof nodig.’ Het duurde schrikbarend lang voordat de zaal doorhad dat er ergens iets grondig fout zat.

De allerbeste stunt van de Yes Men kwam voort uit hun website DowEthics.com, opgericht na Dows overname van Union Carbide, het bedrijf dat verantwoordelijk was voor de giframp in Bhopal in 1984, waarbij 20.000 mensen omkwamen en een veelvoud ziek werd. DowEthics stelde dat ze Bhopal volledig zouden compenseren voor de aangerichte schade: de zooi opruimen, de zieken medicijnen geven, het grondwater zuiveren. De site viel niemand op, tot een BBC-reporter precies twintig jaar na het gifschandaal op zoek ging naar informatie en op DowEthics stuitte. DowEthics werd voor een groot tv-interview gevraagd. Een Yes Man deed het woord.

Nog diezelfde dag voelde Dow zich genoopt een persbericht te doen uitgaan waarin ze uitlegden dat ze geen enkele verantwoordelijkheid nam en dat Bhopal kon blijven stikken in haar Union Carbide-gif. De gruwelijke ramp kreeg ineens meer aandacht dan hij in jaren had gehad. Dankzij de Yes Men.

Author: Spaink

beheerder / moderator

7 thoughts on “De jaknikkers”

  1. De wereld zal altijd verdeeld (gelukkig niet eenvormig) zijn in jaknikkers, slippendragers, schand- en schildknapen, schoenpoetsers, palfreniers en marketensters, anderzijds anarchisten die nooit mee willen doen aan afspraken om niet door rood licht te rijden en die dus gaan naar waar ze thuishoren, de totaal-ontluisterende onmachtige afzondering.

    ‘\°_°/’ – zoals gewoonlijk is nooit en nergens een tussenweg of grijstint.

  2. “We kunnen mensen gaan verbranden. We hebben de techniek. Niet dat we mensen dood willen maken, godbewaarons, maar waarom zouden we, als de natuur eenmaal haar werk heeft gedaan, goede brandstof zomaar laten verteren? Waarom zouden we afval niet benutten? Het Westen heeft immers brandstof nodig.”

    Soylent Green (1973) was toch echt bedoeld als waaarschuwing, niet als inspiratiebron.

  3. Frederike, ik denk dat de Yes Men het evenzeer als waarschuwing gebruikten. Maar het erge is dat de zaal er niet van schrok. Dat duurde nog flink wat tijd.

  4. Deze column maakt dat ik ineens anders aankijk tegen een ‘bepaalde politicus’. Het zal toch niet waar zijn, dat The Yes Men zijn doorgedrongen tot de Nederlandse Tweede Kamer… Ik verheug me nu al op het moment dat hij ‘uit de kast’ komt. ;-)

    Mooie film trouwens, ‘Soylent Green’…
    En ach, waarom zou je wat overblijft na het verwijderen van alles wat bruikbaar is, cremeren of begraven wanneer je het ook kunt gebruiken om er voedsel van kunt maken (of brandstof) ?
    Misschien kan BNN nogmaals het voortouw nemen… :-)

  5. the yes men zijn ongeëvenaard in hun tactiek om keer op keer weer door te dringen tot in het hol van de leeuw en van binnenuit het ‘systeem’ een spiegel voor te houden. ‘identity correction’ zoals ze dat noemen. ze hebben zich de corporate business lingo eigen gemaakt en extrapoleren aan de hand van bestaande case studies tot in het absurde. geniale boeven! en het is inderdaad ook een beetje verontrustend dat reacties uit de zaal vaak op zich laten wachten maar we moeten niet overdrijven hoe ‘schrikbarend’ gelaten het publiek eronder is. wie conferenties vaker meemaakt, weet dat doorgaans de halve zaal in een latente coma ligt, wat er ook gepresenteerd wordt. een grote stropdassenshow met oeverloze verhalen over business cases. wachten op de lunchpauze.

    in de documentaire over the yes men zie je dat enkelingen in de zaal na enige twijfel al begrijpen dat het doorgestoken kaart is en zich vergenoegen aan het spektakel. dus een heel klein beetje nuancering van mijn kant, voor de rest briljant hoe ze de economische nauwdenkendheid van de business class blootleggen terwijl de rest van de wereld in de fik staat.

    hartelijke groet!

  6. Ha Karin,
    niet alleen Dow gaf een verklaring uit waarin het bedrijf stelde NIET op te zullen draaien voor de chemische rotzooi en compensatie voor de -overgebleven- slachtoffers, ook gaven de YesMen zelf nog een verklaring uit waarin ze dat nog eens haarfijn uitlegden. :D

    Zie hier: http://www.democracynow.org/print.pl?sid=04/12/06/1453248

    =/=
    “(YesMan) ANDY BICHLBAUM: Yes, we felt that we owed Dow some public relations work so we issued an explanation by Dow that in fact the Jude Finisterra fellow in the morning had not been their representative and that in fact everything he said was incorrect. Then we proceeded to outline exactly what was incorrect. Dow was not going to remediate the site even though it wouldn’t cost very much; they were not going to compensate people to more than $500, $500 was in fact enough for an Indian, plenty good for an Indian, etc., etc. Everything they were not going to do we just spelled it out for them, since all they had said was he was not their spokesperson. We thought that was insufficient.
    [..] we sent it from Dowethics.com and signed it Dow.
    [..] it was the top story on News.google.com, as was the original apology by Dow and the retraction of the apology .”
    =/=

    zalig! :)
    xx
    -c-

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Hou me per e-mail op de hoogte van nieuwe reacties op dit artikel.
      (U kunt zich hier abonneren zonder zelf te hoeven reageren.)

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.