Wantrouwen

De NSA, de geheime dienst van de VS, onttrekt op grote schaal gebruikersdata aan internetbedrijven. Ze blijken ook hun Nederlandse confrères vrijelijk toegang te verschaffen tot die goudmijn. De onthulling heeft fikse repercussies.

Zo blijkt de NSA keihard tegen de Amerikaanse senaat te hebben gelogen. Directeur James Clapper verklaarde daar afgelopen maart onder ede dat de NSA ‘geen massale dataverzamelingen’ over burgers aanlegt. Die man kun je dus nooit meer vertrouwen.

Ook de betrokken bedrijven (waaronder Yahoo, Facebook, Google, Microsoft en Apple) zitten met de gebakken peren. Zij hebben een fikse reputatieschade opgelopen: ze staan nu te boek als verlengstuk, tegen heug en meug, van de verzamelde opsporingsdiensten. Als gebruiker kunnen we zulke bedrijven daarom niet meer vertrouwen.

Wie wil nog zijn agenda, foto’s, documenten of e-mails in de cloud zetten – bijvoorbeeld via al die leuke Google apps – nu duidelijk is dat de NSA daar rechtstreeks toegang toe heeft? Noorwegen heeft daarom overheidsdiensten verboden om Google apps te gebruiken: het geeft immers geen pas je eigen burgers willens en wetens bloot te stellen aan privacyschending door vreemde mogendheden. We kunnen clouddiensten simpelweg niet meer vertrouwen.

(Niet dat je iets te verbergen hoeft te hebben om daar kopschuw van te zijn. De enige relevante vraag is: op grond van welk recht mag een overheid – die van ons, laat staan een vreemde overheid – in hemelsnaam in onze gegevens zoeken, wanneer er geen enkele verdenking tegen je bestaat?)

Wat te denken van al die Nederlandse bedrijven die hun databases in de cloud zetten, bijvoorbeeld omdat dat opslag daar goedkoper is dan zelf een datacentrum inrichten? Wanneer Nederlandse verzekeraars of ziekenhuizen hun databases bij Amazon parkeren, vallen die vrijwel zeker onder hetzelfde beleid: ze worden prompt aftapbaar, afluisterbaar, toegankelijk voor de NSA, en daarmee ook voor de AIVD. We kunnen er daarom niet langer op vertrouwen dat onze gegevens beschermd zijn.

Terwijl minister Plasterk nog stoer riep dat PRISM een grove privacyschending leek te behelzen, beweerde zijn collega Opstelten pal daarna dat dit alles – PRISM, en de gegevensuitwisseling tussen de NSA en de AIVD – volkomen legaal was. De ene minister weet kennelijk niet wat de andere heeft goedgekeurd. Hoe kunnen we onze eigen ministers nog vertrouwen?

Ondertussen leeft onze regering haar eigen wetten niet na. Zij weigert de evaluatie van de bewaarplicht (waarin is bepaald dat de gegevens over al onze telefoongesprekken, e-mails, chats en bezoek aan websites worden vastgelegd) uit te voeren, al vergt de wet dat van ze. Burgers kunnen niet meer vertrouwen op de waarborgen van hun eigen wetgeving.

De overheid hoort burgers het voordeel van de twijfel te geven; een overheid die haar eigen burgers niet vertrouwt, vernielt de democratie. Immers: wantrouwen genereert wantrouwen.

Author: Spaink

beheerder / moderator

18 thoughts on “Wantrouwen”

  1. Ik vind het behoorlijk schokkend. Hoe kunnen wij burgers de overheid verplichten hun afspraken na te komen? Dat opereert maar op eigen houtje.

  2. Karin: “Hoe kunnen we onze eigen ministers nog vertrouwen?”

    Dat kunnen we sowieso niet. We vergeten dat wel eens, maar wantrouwen jegens gezagsdragers is in een democratie een burgerplicht.

  3. Kleine opmerking met betrekking tot “in de cloud” wat meermaals aangehaald wordt in dit artikel: het lijkt wel alsof deze mode-uitdrukking iets magisch betekent, maar bedrijven maken al jaar en dag gebruik van server-side, colocated, hosted solutions, waarbij hun gegevens buiten hun lokale netwerk opgeslagen worden, al dan niet gedecentraliseerd; en dit al lang voordat het woord “cloud” hiervoor gebruikt werd. “Cloud services” gebruiken is ook niets nieuws. Het enige is dat je, zeker bij B2B diensten, strakke afspraken moet maken met je leverancier over hoe je gegevens beveiligd zijn. Maar als je je gegevens buiten de deur durft neer te leggen, lijkt me dat een open deur.

    Voor particulieren is dit, vooral op applicatieniveau, wel relatief nieuw, en helaas zijn juist de bedrijven die dit aanbieden (Apple, Google, Amazon, etc.) negatief in het nieuws, maar ook hier is logisch nadenken van belang: wat durf je buiten je eigen, controleerbare domein op te slaan?

  4. Ben erg benieuwd wat je van dit artikel vindt:

    http://www.globalresearch.ca/my-creeping-concern-that-the-nsa-leaker-edward-snowden-is-not-who-he-purports-to-be/5339161

    Of het waar is of niet, het effect van deze spionage en het bekend zijn ervan is toch wel dat mensen zelfcensuur gaan toepassen, en de vraag is of dat verstandig is.

    Maar als ik jou zo lees, en begrijp dat ook patiëntengegevens, alle gegevens, toegankelijk zijn voor overheden, slaat het me koud om het hart. Waar is het gerecht nog, hoe worden burgers nog beschermd tegen de willekeur van de macht?
    ……..

  5. Karin: de overheid wantrouwen is ons recht, niet onze plicht.

    Ik zie dat toch anders. Ik vind het een democratische burgerplicht omdat dat de enige manier is die we hebben om die zelfde overheid eerlijk te houden.

    Montesquieu wist dat ook, daarom bedacht hij de scheiding der machten (trias politica, in Nederland helaas niet goed ingevoerd). Dat is niets anders dan georganiseerd wantrouwen. Daarom zijn er in sommige landen (en in Nederland dan weer wel in sommige partijen) limieten op zittingstermijnen. En zo verder. Niet omdat we de politieke baasjes zo enorm vertrouwen, maar juist omdat je mensen in die positie nu eenmaal niet kan vertrouwen zonder grote risico’s te lopen.

    En dat we grote bedrijven niet kunnen vertrouwens dat spreekt voor zich.

    Ik ben het verder wel met je stukje eens, hoor.

  6. Ik heb in 1981 nog tegen de volkstelling gedemonstreerd. Omdat ik dacht, dat het toenmalige sofi-nummer door de overheid misbruikt ging worden.
    Toen heeft de minister plechtig beloofd, dat het sofi-nummer uitsluitend voor die volkstelling gebruikt zou worden en gegarandeerd nergens anders voor. Het mag dan ook niet verbazen dat je tegenwoordig voor de verplichte ziektekostenverzekering, je rijbewijs, DigiD, paspoort enz. het sofi-nummer moet opgeven, al heet het nu burgerservicenummer.
    Het verbaast me hooguit, dat er nog mensen zijn die dachten, dat onze overheid onze gegevens niet misbruikt.

  7. Hoe kunnen we onze eigen ministers nog vertrouwen?

    Weet je de actie nog van oud minister Donner ivm de Bewaarplicht op Europees niveau.. Vanuit de 1ste en 2de kamer werd gezegt dat hij NIET mocht instemmen op de Bewaarplicht …

    En wat gebeurt er ? Omdat hij zich anders buitengesloten voelde tov zijn EU collega’s en NL niet in een slecht daglicht wilde zetten …

    Right .. Het antwoord op je vraag kennen we dus al een tijdje…

  8. Barbara @ 6: Snowden heeft dit – naar mijn inschatting – simpelweg goed voorbereid, en heeft lang nagedacht hoe te handelen. En wat er met hemzelf gebeurt, kan hem niet veel meer schelen: vandaar zijn gelatenheid en zijn gebrek aan advocaat-aan-zijn-zijde. Overigens klopt Naomi Wolfs verhaal over Julian assange niet helemaal: ook nadat hij onder verdenking stond, zijn er allerlei mensen geweest die hem hebben gesproken zonder dat daar advocaten bij waren.

  9. Olav @ 7: de trias politicas wil zeggen dat machten gescheiden zijn en elkaar moeten controleren, niet dat wantrowuen een burgerplicht is. Je verwart je eigen opvatting met staatsrecht :)

  10. De auteur vergeet dat de overheid een groep mensen is, die zichzelf het recht op geweldsinitiatie hebben toegeeigend.
    -Als jij geld drukt heet het valsemunterij en is het slecht, als zij het doen heet het de economie stimuleren en is het goed
    -Als jij iemand dood die je niet bedreigt, heet het moord, als zij dat doen heet het oorlog en krijg je er een maandloon en een medaille voor.
    -Als jij iemand bedreigt voor een gedeelte van zijn inkomen, heet dat afpersing en is dat slecht, als zij dat doen het het belasting en is het goed
    -Als jij iemand je mening oplegt met geweld, heet dat dwang en is dat slecht, als zij dat doen heet dat regulering en is het onmisbaar
    -Als jij een dienst aanbiedt onder verplichting en anderen verbiedt een concurrerende dienst aan te bieden, is dat een kartel en is het slecht. Als zij dat doen is het onmisbaar voor de samenleving en is het goed.

    De overheid is een groep mensen waarvoor omgekeerde morele regels gelden. Dit omdat ze een uniform aanhebben. Zolang mensen denken dat ze via stemmen het recht om de buurman te plunderen aan een politicus kunnen delegeren, zolang zal de politiestaat zich uitbreiden.
    Roverheden vermoordden de afgelopen 100 jaar wereldwijd dan ook 200 miljoen mensen in Gulags en concentratiekampen en economische experimenten (democide).

  11. Denken dat een papiertje met daarop trias politica of scheiding der machten, betekent dat de verschillende hoofden der staat elkaar controleren, is wel ontzettend naief.
    Het is ongeveer zo naief als denken dat de investerings en advies tak binnen een bank gescheiden zijn door wat wel een Chinese muur genoemd werd.Alsof de investeringstak niet ging proberen via de adviestak hun eigen investeringen naar binnen te schuiven bij klanten.
    Het is als denken dat de klachten afdeling van CocaCola onafhankelijk is van de verkoopafdeling van CocaCola, omdat ze ergens op een papiertje hebben geschreven dat die onafhankelijk zijn.
    De macht van een papiertje waar iemand iets opschrijft over zichzelf, is nog steeds verbazingwekkend.
    “Ik heb geen winstmotief, maar ben louter dienend bezig, maar moet wel alle wapens hebben en de onderdanen waar ik mijn salaris uit trek onder dwang, moeten geheel ontwapend zijn”
    Echt waar, kijk, het staat op een papiertje. we hebben het met zijn allen afgesproken.
    Stuitende naieviteit, de onderdanen wachten weer als schapen op hun slachting. Hun geld is al verbrast.

  12. Karin: Olav @ 7: de trias politicas wil zeggen dat machten gescheiden zijn en elkaar moeten controleren, niet dat wantrowuen een burgerplicht is. Je verwart je eigen opvatting met staatsrecht :)
    Eh, nee. Maar misschien heb ik mij niet goed uitgedrukt. Ik ben dan ook geen schrijver van beroep.

    Ik bedoelde niet dat de scheiding der machten voorschrijft dat je verplicht bent politici te wantrouwen. Ik bedoelde het als voorbeeld van hoe dat wantrouwen ook in het staatsrecht als principe bekend is. Je mag politici niet vertrouwen, eenvoudig omdat het risico te groot is, en daarom werden dus staatsrechtelijke systemen bedacht om dat wantrouwen te organiseren. Om ze in de gaten te houden.

    Met “burgerplicht” bedoelde ik ook niet dat het een voorgeschreven wettelijke plicht zou zijn. Ik zie het juist als een morele plicht. Net zoals stemmen in Nederland niet verplicht is, maar volgens mij wel een plicht die elke burger uit zichzelf zou moeten voelen. Al stem je maar blanco, of op de Piratenpartij zoals jij (en ik ook) gedaan hebt. Je helemaal niet interesseren voor verkiezingen en niet op komen dagen omdat het regent is laakbaar verzuim in een democratie. Een politicus op zijn woord geloven, ook.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Hou me per e-mail op de hoogte van nieuwe reacties op dit artikel.
      (U kunt zich hier abonneren zonder zelf te hoeven reageren.)

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.