Media, modern en oud

Facebook was natuurlijk belangrijk: de pagina ‘We are all Khaled Said’ mobiliseerde jongeren, en vanaf die pagina werd de oproep gedaan om op 25 januari te gaan demonstreren. Weblogs waren belangrijk: al jarenlang bloggen veel Egyptenaren over de politiek. Reporters Sans Frontières meldt al jarenlang dat nergens zoveel burgerjournalistiek wordt bedreven als in Egypte, maar ook: dat nergens zoveel bloggers gevangen zitten als daar. En Twitter was belangrijk: een geweldig medium om informatie snel door te geven.

Maar uiteindelijk is dit ook de revolutie waarin de televisie zich bewees. Zonder Al Jazeera was dit niet gebeurd. Wanneer ze precies begonnen met de verslaggeving van deze opstand weet ik niet; wel weet ik dat ik op 28 januari begon te kijken en sindsdien de zender niet meer heb uitgezet. Dag in, dag uit deed Al Jazeera verslag. Soms herhaalden ze stukken en ‘s nachts ging het ook wel ‘s over iets anders, maar ze hebben twee weken lang bijna fulltime aan de opstand in Egypte gewijd. Verslaggevers ter plekke vertelden wat er gebeurde, soms – voor hun eigen veiligheid – anoniem. En al die tijd waren ze de enigen die via een massamedium de Egyptenaren van minuut tot minuut vertelden wat er in hun eigen land gebeurde.

Steeds weer doken ze nieuwe deskundigen en nieuwe betrokkenen op die hun gedachten lieten gaan over de gebeurtenissen. Van de studio in Qatar schakelden ze over naar Tahrir; van Londen naar Washington; van Alexandrië weer terug naar Cairo. Hun uitzendlicentie in Egypte werd ze ontnomen, hun verslaggevers werden gearresteerd, hun apparatuur werd in beslag genomen, hun kantoor in Cairo werd kort en klein geslagen. Het maakte niet uit. Ze bleven doorgaan. Wel zag je dat al die gezichten steeds vermoeider raakten – dat het ook voor hen een enorme uitputtingsslag was.

Ze waren niet neutraal: aan allles kon je merken dat Al Jazeera dolgraag wilde dat deze revolutie zou slagen. Maar ook al hadden ze partij gekozen, ze bleven daarbinnen strikt professioneel. Zelfs zo professioneel dat toen duidelijk was dat Mubarak was gevallen en de anchorman in de studio voor het eerst naar de persoonlijke verhalen van de verslaggevers ter plekke vroeg, die dat onderwerp bleven omzeilen.

Veel mensen hebben gezegd dat wat de Eerste Golfoorlog voor CNN was, deze revolutie voor Al Jazeera is: een doorbraak als zender, een doorbraak als gerespecteerde bron. Maar wat iedereen vergeet te benoemen is wellicht veel belangrijker: Al jazeera heeft een monument opgericht voor geëngageerde journalistiek.

Al Jazeera: hats off. Jullie hebben het knap gedaan en jullie zijn een voorbeeld voor anderen geworden.

Author: Spaink

beheerder / moderator

12 thoughts on “Media, modern en oud”

  1. Mooi.
    De persvrijheid, een van de voorwaarden voor democratie, bestaat dan wel niet nationaal. Met de komst van nieuwe media en internationale nieuwszenders is het uitoefenen van censuur bijna niet meer mogelijk.

    Door wie wordt de engelstalige Al Jaazera eigenlijk gefinancierd en in de lucht gehouden?

  2. Wikipedia zegt hierover:

    “Sheikh Hamad bin Thamer bin Mohammed bin Thani Al-Thani is the owner of Al Jazeera,[1] the “Middle East BBC” which is based in Qatar. He also served as Chairman of the Board of Directors and President of the Board of Administration.[2]

    He is the chairman of Qatar Media Corporation.”

    Dit verklaart waarom de Al Jaazera medewerkers niet openlijk kunnen praten over wat ze van de ontwikkelingen vinden. Egypte nu verlost van een bondgenoot van de VS. Dát past in het plaatje van een Saoedische sheik. Maar dat is nog heel wat anders dan een democratisch proces ondersteunen. Ben benieuwd wat Al Jaazera zal laten zien over de ontwikkelingen die nu komen.

    Ben overigens sinds het ontstaan van de Engelstalige Al jaazera blij met het bestaan ervan. Als tegenwicht tegen de Amerikaanse propaganda die we over ons uitgestort krijgen. Dat Al Jaazera zelf ook geen neutrale zender is kunnen we die zender niet kwalijk nemen. Een andere blik dan alleen de westerse is zeer welkom vind ik. Ook de westerse media lijken Al Jaazera nu te hebben ontdekt. Dit verrijkt onze blik enorm.

    En nu zien of het mogelijk is om een democratische koers te varen. Dat zal niet meevallen. Maar dit is alvast een mooi begin.
    Laat Barak Obama de wereld nu maar tonen wat hij waard is.

    En aan de hand van de uitendstrategie van Al jaazera kunnen wij zien of de Arabische wereld werkelijk een verandering door gaat maken. Dat zou prachtig zijn!

  3. Het enige waar ik me een beetje zorgen over maak, is dat ik geen enkele vrouw op het plein heb gezien zonder hoofddoek. Ik zou zo graag zien dat vrouwen met en zonder hoofddoek naast elkaar leven zonder angst. In Nederland zie je het heel soms samen gaan, maar meestal is het taboe voor beide partijen.
    Hopelijk kunnen we denken: het komt later allemaal goed. Maar we moeten waarschijnlijk wel alert zijn en blijven. Want voordat je het weet, is er weer een bevolkingsgroep de dupe.
    Wat ik verwerpelijk vind, is als mensen in een keurslijf geduwd worden. Dat kan makkelijk gebeuren binnen een cultuur, een religie, gezin, werk, instituten, landen. Het is zo gedaan.
    Ik zou zo graag zien dat mensen flexibel zijn en open staan voor andere gebruiken en keuzen van individuen.

  4. @ spaink
    Sorry. Heb me laten meeslepen door mijn eigen fantasie.

    Even nagekeken. De emir van Qatar, tevens eigenaar en financier van Al Jazeera, staat ook bekend als een bondgenoot van de VS.

    En hoewel Qatar op dit moment zeker geen democratie is, lijkt het er wel op dat de Sheik van dit land vooruitstrevend is, mensenrechten, gelijke rechten voor mannen en vrouwen en democratische waarden van belang vindt.

    http://www.qatar.nl/Betrekkingen_met_Nederland_qatar.html

    Deze berichten stemmen hoopvol.

  5. Pietie, ik weet niet of je op FaceBook zit…? Indien wel: hier is een geweldige collectie van Egyptische vrouwen die meewerkten aan deze revolutie:
    http://www.facebook.com/karin.spaink#!/album.php?aid=268523&id=586357675&fbid=493689677675

    Ja, veel vrouwen daar dragen hoofddoeken. Maar daarover vallen is net zoiets als Nederlandse vrouwen verwijten dat ze rokken dragen. Daarnaast werkt een hoofddoek dragen vaak ook een vrijbrief: zolang je aan die uiterlijke vereiste voldoet, kun je verdomd veel – meer dan zonder. In die zin is een hoofddoek soms niks anders dan een aflaat.

  6. Agnes, wat ik nu juist zo interessant vind is dat dat die emir – en Qatar in zijn geheel – zichzelf als bondgenoot van de VS beschouwen, maar er tegelijkertijd geen enkel probleem mee hebben de VS voor hun schenen te schoppen.

    Al Jazeera heeft in de korte tijd van haar bestaan een bewonderenswaardige staat van dienst opgebouwd. Hun journalisten zijn hun leven niet zeker, en de zender is geen enkele ruzie met *Arabische* landen uit de weg gegaan, terwijl ze tegelijkertijd de VS aanspraken op hun gebrekkige ondersteuning van democratische bewegingen in Arabische landen. Al Jazeera wordt door velen gehaat, juist omdat ze zich weinig gelegen laten liggen aan de status quo en gedegen maar betrokken journalistiek produceren.

  7. Ik vind het altijd moeilijk, om dat te zeggen. Het is daar een heel andere wereld, met totaal andere wetten, normen, gevoelens, karaktertrekken, waarden, waarde-oordelen, tradities en gedachtevormingen. Daar kunnen wij ons als Westeuropeanen, Nederlanders, totaal geen enkele nog niet de minste voorstelling over maken.

    Wij zijn namelijk geen Egyptenaar.
    Tja, en dan houdt het op, hè. Dan houdt het helemaal op.

    Op Aljazeera en in mindere mate op Al Arabia is dan ook terecht veel kritiek gekomen, de laatste tien twintig jaar, en die kritiek is in lange uitzendingen en reportages van de BBC in alle toonaarden op televisie vertoond. Daar heb ik naar gekeken.

    Je kunt je daarbij in Nederland de vraag stellen of Aljazeera voldoet aan de normen waarden gewoonten eisen wensen bepalingen en voorschriften van bij ons erkende onafhankelijke gwaardeerde en gerespecteerde journalistiek.

    Ik dacht het niet.

    Ik vermoed dat Aljazeera daar niet aan voldoet.

    Aljazeera is net zo opportunistisch in de geleide democratie als de Prawda dat voor de Russen was en is.

    Aljazeera is een verlengstuk, een stuk gereedschap, een schietklaar en vurend dodelijk wapen voor ofwel de oppositie als ene partij, ofwel de usurpatorische regeringspartij. Zo nu en dan eens andersom. Al naar de wind waait. Maar onafhankelijk en objectief zijn ze niet. Ze werken hard en dat is te prijzen. Maar dat is dan ook het enige. Ze passen geen wederhoor toe.

    De Egyptenaren, een geheel ander volk, wensen dat en de Egyptenaren krijgen dat. Zij werpen de heerschappij van Aljazeera niet omver. Zo is de Egyptenaar. Toevallig weet ik dat.

    Ik denk niet wij, Nederlanders ons al te veel, of ook maar iets, met de Egyptenaren hun land moeten bemoeien. Laat staan ons er verbonden mee moeten voelen.

    Ik vermoed dat dat niet verstandig zou zijn.
    Langzaam komt het Nederlandse volk weer tot de rede en tot bezinning.

    Alhoewel ik ieders recht en vrijheid respecteer en gun om ergens mee of in iets te dwepen, zichzelf in adoratie geheel en verder onbestuurbaar ongecontroleerd te verliezen en zich te uiten in een of andere welke ook maar te volgen adeptieve doctrine.

    Dat recht gun ik iedereen.

    Tenslotte doe ik dat zelf ook. Al is die doctrine ‘n beetje anders dan die van de meesten.

    Maakt niet uit. Als je maar plezier hebt, in ‘t leven.

  8. 6
    Om (verplichte) hoofddoekjes te vergelijken met (vrijwillige) rokken, vind ik geen hout snijden. Tenzij je de rokken bedoelt die vrijzinnig christenen (of wie waren het ook weer) verplichten aan vrouwen.
    Ik begrijp dat je met hoofddoek daar meer voor elkaar krijgt dan zonder hoofddoek, maar dat is nu juist het punt. Indien je anders denkt, dan word je op alle mogelijke manieren tegengewerkt. Men kan hier dus niet flexibel mee omgaan. Is overigens het kenmerk van elk geloof: die regels dienen houvast te geven.
    Natuurlijk heb je in Nederland ook gebruiken en regels waar je je aan dient te houden als je carrière wilt maken. Maar ook daar schop ik tegen. Ik wil alles kunnen mogen bevragen, telkens opnieuw.

  9. Heb je in Nederland regels? Welnee. Hoe kom je daar nu bij.
    En ze horen er ook niet te zijn, ook niet.
    Ik ben blij dat ik te Nederland op een onbewoond eiland leef.
    Ik bemoei me met niemand, en buiten mij bestaat er niets.
    Dat geldt gelukkig voor iedereen.
    Het is een heel fijn land, en ik ben buitengewoon tevreden.
    Met mezelf.
    Ik vind dat we onze wil ook maar aan Egyptenaren moeten opleggen.
    Als het niet goedschiks kan dan maar kwaadschiks.
    Dan hebben zij tenminste ook niets en niemand. Buiten zichzelf.

  10. Karin, dat is inderdaad erg interessant.

    Ben een beetje aan het zoeken naar informatie over Qatar, de emir en zijn (tweede) vrouw. Zij initiëren allerlei interessante ontwikkelingen, die gericht zijn op een geleidelijke democratisering van de bevolking.

    Overigens heeft ook een grote internationale conferentie “Muslim Leaders of Tomorrow”, met 300 jonge moslimleiders uit 75 landen, plaatsgevonden in Qatar. Dat was op 17 januari 2009.
    De IKON zond daar destijds een verslag van uit, waar ik erg van onder de indruk was. Zoveel verschillende jongeren, modern, behoudend, feministisch, platteland, stad, gesloten landen en open samenlevingen. Met elkaar discussieerden zij over de toekomst en allerlei vragen in de wereld. Kern was dat moslims geen eensluidende en krachtige identiteit hadden, zeker niet sinds 9/11. De conferentie was bedoeld om die identiteit te onderzoeken. Zoals gezegd was de diversiteit groot. Het was prachtig, inspirerend.

    Al Jazeera bericht niet over de emir van Qatar zelf, las ik in een kritiek.

    Interessant om te volgen!

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Hou me per e-mail op de hoogte van nieuwe reacties op dit artikel.
      (U kunt zich hier abonneren zonder zelf te hoeven reageren.)

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.