De vierde macht gelekt

De Nederlandse sectie van de Wikileaks-cables is sinds kort beschikbaar. Wat eruit blijkt? Dat twee topambtenaren subiet moeten worden ontslagen.

In juli 2008 adviseerde Webke Kingma de Amerikanen om een Afrikaanse rebellenleider te vermoorden. Volgens hem kon de VS het beste ‘een prijs zetten op het hoofd’ van Joseph Kony, leider van het Verzetsleger van de Heer. Ook moest de VS mensen in Congo aanmoedigen zich over Kony ‘te ontfermen’. De Amerikaanse ambassadeur noteert Kingma’s suggestie met enig misprijzen en noemt diens uitspraken ‘typerend voor de Nederlandse neiging zich bot uit te laten‘ in hun gesprekken met bondgenoten.

Kingma was indertijd directeur Midden- en Zuid-Afrika van het ministerie van Buitenlandse Zaken; momenteel is hij daar hoofd van het directoraat Europese Integratie. Nu bekend is dat Kingma dit heeft gezegd, dient hij ogenblikkelijk de laan uit te vliegen. Ambtenaren horen geen politieke moord te suggereren. Of zo’n advies aan zijn eigen minister is gericht of aan een buitenlandse ambassadeur, is bijzaak – het is een onacceptabel en fundamenteel fout advies. Ambtenaren horen de rechtsorde niet opzij te zetten en bevriende mogendheden een moord te adviseren.

Het ministerie wilde niet reageren op het nieuws, ‘omdat het om Amerikaanse ambtsberichten gaat en vertrouwelijke gesprekken. Ook wijst het ministerie erop dat ambtenaren onder de verantwoordelijkheid van de minister vallen.’ Krampachtig op de vertrouwde diplomatieke regels blijven wijzen helpt Buitenlandse Zaken niet. Die regels zijn door de publicatie van dit ambtsbericht doorbroken; dat is nu juist de reden dat deze kwestie ineens op straat ligt.

De standaardfrase dat ‘ambtenaren onder de verantwoordelijkheid van de minister vallen’, maakt de zaak extra pijnlijk. Buitenlandse Zaken impliceert daarmee dat Kingma indertijd met medeweten – of erger: instemming – van zijn minister opereerde. Die suggestie, inherent aan de formele regels waarop het ministerie zich nu sussend beroept, kan alleen worden weersproken door Kingma alsnog te ontslaan en zo met terugwerkende kracht afstand te nemen van diens uitlatingen.

De publicatie van dit ambtsbericht schept een nieuwe situatie waartoe Nederland zich heeft te verhouden, of we willen of niet. Ontkent het ministerie het bericht, dan maakt zij de Amerikaanse ambassadeur uit voor leugenaar. Laat de regering Kingma zitten? Dan schept zij internationaal het beeld dat Nederland een politieke moord op z’n tijd best een goed plan vindt, dan wel dat wij topambtenaren tolereren waarvan publiek bekend is geworden dat zij het recht aan hun laars lappen.

De tweede topambtenaar die moet worden ontslagen, is Pieter de Gooijer, die toevallig afgelopen week door het kabinet werd benoemd tot de Nederlandse permanente vertegenwoordiger bij de Europese Unie. In september 2009 vroeg De Gooijer – toen directeur-generaal Politieke Zaken bij Buitenlandse Zaken – de Amerikaanse NAVO-ambassadeur om vicepremier Wouter Bos onder druk te zetten in te stemmen met de missie in Uruzgan. De Gooijer had ook een leuk trucje bedacht: kon Amerika niet dreigen dat Nederland anders niet kon deelnemen aan de komende G20, de internationale economische topconferentie?

Wat is dat voor een pervers gedrag? Een topambtenaar die een buitenlandse mogendheid tips geeft om de politieke besluitvorming hier te lande te ondermijnen en zelfs met hen samenspant om onze vicepremier te chanteren? (En diezelfde man is zojuist benoemd op een plek waar-ie Nederland moet vertegenwoordigen?)

Er is gezegd dat Wikileaks heeft veroorzaakt dat diplomaten niet langer vrijuit durven spreken. Wanneer dit lek betekent dat ambtenaren voortaan hun mond niet vrijelijk opentrekken, lijkt dat me pure winst.

Author: Spaink

beheerder / moderator

25 thoughts on “De vierde macht gelekt”

  1. Kijken of de mensen die eerder wikileaks luidkeels veroordeelden (zonder dat ze bij een partij die “betrapt” is horen), er nou nog zo over denken.

  2. De openheid van Wikileaks stelt overheden voor nieuwe uitdagingen. Ben voorstander van daglicht. Voor de rest zijn wel oplossingen te vinden.

  3. Uruzgan waar iets anders staat. ;-) Ik ben heel blij met meer openheid zoals je weet. Vooral wegens dit soort manipulatief ellebogenwerk.

  4. Uitertermate schokkend. Ik vrees dat dit geen incidenten zijn, maar dat deze feiten typerend zijn voor onze buitenlandse achterkamertjes politiek.

    Tot nog toe vanuit de politiek geen sprake van zelfkritiek. Ze kunnen toch niet denken dat dit overwaait door maar eens te roepen dat het niet eerlijk verkregen materiaal betreft?
    Waar is Jack de Vries als je hem een keer nodig hebt?

  5. Vanavond op het journaal zei Rosenthal dat de ambtenaren helemaal geen opdracht aan de Amerikanen had gegeven in welke vorm dan ook. Toch knap dat de meestal fantasieloze Amerikanen zoveel fantasie ten toonstellen als ze met Nederlandse diplomaten spreken.

    Hoe kun je zo reageren als minister terwijl je weet dat waar rook is, vuur is en zeker iemand als Verhagen geen nette spelletjes speelt als hij zijn zin niet krijgt. Schokkend ….

  6. Jogy, dat betekent dat Rosenthal de Amerikaanse ambassade uitmaakt voor leugenaar. Da’s een intrigerende precedent in de interbationale diplomatiek….

  7. Het zou mij niets verbazen als Maxime Jacques Marcel Verhagen er achter heeft gezeten om Bos onder druk te zetten.

    Als er iemand is die je een machtswellusteling zou kunnen noemen die per definitie altijd zijn zin zal doordrijven, dan is dat onze Maxime wel. Bah!!

    En ja, het zijn telegrammen van de VS, dus het CDA kan alles ontkennen.

  8. Ik krijg vrij gedetailleerde info van een bevriende arts zonder grenzen in de Congo. Die info is strikt geheim, want Artsen zonder grenzen pretendeert geen contacten met legerleiders te onderhouden. Maar als die artsen geen afspraken maken met locale legerleiders en politici, kan je geen ziekenhuis voor de burger slachtoffers runnen.

    Mocht ooit enige informatie boven water komen over deze regio, dan hoop ik dat de journalist die hier iets over wil zeggen, zich in de situatie verdiept. Ten minste alle afkortingen van alle gevechtseenheden onderzoekt, en uitzoekt hoe die locale situatie echt in elkaar zit.

    Als iemand beweert, dat een grote boef afgeschoten moet worden, is dat beslist politiek incorrect. Maar in de context van een verhaal dat alle bewoners van x weer het oerwoud zijn in gevlucht, toch weer wat anders.

    Misschien hoort hier iemand nog wel eens wat over de locale toestand. Misschien wel via een ‘geheim’ bericht van een arts zonder grenzen.
    De conclusie dat dan de directeur van de MSF (artsen zonder grenzen Medicins Sans Frontier hier) onmiddellijk moet aftreden vind ik dan te kort door de bocht.

    Ik mis in de cable de context, waarin Kingma zijn opmerkingen heeft gemaakt. Uiteraard mag je als ambtenaar niet zeggen, dat de beste oplossing is om een krijgsheer af te schieten.
    Als journalist zou je ook kunnen uitzoeken, of dat hier in deze hoedanigheid is gebeurd, en vooral of het een onzinnig voorstel zou zijn.

  9. Er is helemaal niets mis met Webke Kingma!

    Webke Kingma zegt gewoon wat gezegd moet worden!

    Mensen die Joseph Kony “verdedigen” moeten snel van hun papieren stokpaardje stappen en naar de dagelijkse realiteit kijken!

    Joseph Kony is een uitermate gruwelijke massamoordenaar!

    Joseph Kony en zijn volgelingen plegen tot op de dag van vandaag misdaden waarvan de gruwelijkheid niet op papier te beschrijven is!

    Als Joseph Kony een fractie van zijn misdaden had gepleegd in Europa, dan was hij allang gearresteerd/doodgeschoten…

    Dat Joseph Kony en zijn volgelingen nog steeds hun misdaden kunnen blijven plegen is een regelrechte schande voor de gehele mensheid!

    Joseph Kony had allang (bij verstek) door het Internationale strafhof in Den Haag moeten worden veroordeeld en/of Joseph Kony had allang moeten worden gearresteerd en worden overgebracht naar het Internationale strafhof in Den Haag. Als Joseph Kony zich niet wenst over te geven is dat zijn keus.

    Waar is het gelijkheidsbeginsel?!

    Moeten ambtenaren dan passief afwachten wanneer Joseph Kony stopt met moorden?

    Soms moet de rechtsorde in extreme gevallen, -zoals een bloedige burgeroorlog- wijken als je daardoor verdere massamoord kunt voorkomen. Burgers hebben recht op bescherming! Of geld dit niet voor Afrikaanse burgers?!

    Spaink schreef: “Ambtenaren horen geen politieke moord te suggereren”.

    En Spaink hoort niet te suggereren dat Webke Kingma uitsluitend uit is op de dood van Joseph Kony!

  10. Henk2 ≡ 19 Jan 2011 ≡ 17:42 zei:

    “Uiteraard mag je als ambtenaar niet zeggen, dat de beste oplossing is om een krijgsheer af te schieten”.

    Zegt Webke Kingma ook niet.

  11. We weten dat er veel meer positieve aspecten in Irak spelen dan fanatiek links ooit wil toegeven en dan de media ooit zal tonen vanwege haar voorkeur voor het sensationele in wat de BBC betreft vanwege haar voorkeur voor links ..Bovenstaande zijn ook vaste waarden er zijn dingen die nooit veranderen.. Zijn vrouw heeft een hoofddoek gedragen ot haar 20ste na haar huwelijk heeft deze de hoofddoek afgezworen met als gevolg dat haar kant van de familie gebroken heeft. Ook al bestaat er maar een moslimvrouw die volledig uit overtuiging en uit vrije wil een hoofddoek wil dragen dan zou een hoofddoekverbod een fundamentele schending van haar rechten betekenen..Let wel ik heb het niet over schoolkinderen of ambtenaren.

  12. Tartarus: een topambtenaar hoort zoiets nderdaad niet te suggereren. (Een minister trouwens ook niet.) Je kunt de rechtstaat niet ‘eventjes’ opzij zettten als dat je beter uitkomt: daarmee ondergraaf je diezelfde rechtstaat immers op fundamentele wijze.

  13. Spaink zei:

    “Je kunt de rechtstaat niet ‘eventjes’ opzij zetten als dat je beter uitkomt: daarmee ondergraaf je diezelfde rechtstaat immers op fundamentele wijze”.

    Wel als een rechtstaat blijkbaar niet in staat is om een massamoordenaar te stoppen/te berechten.

    Een prijs op iemands zijn hoofd zetten kan ook betekenen dat je iemand (levend) gearresteerd wilt zien worden of uitgeleverd wilt hebben.

    Er wordt weer even voorbij gegaan aan het feit dat Joseph Kony een gruwelijk wrede massamoordenaar is die tienduizenden mensen op gruwelijke wijze heeft vermoord en/of laten vermoorden.

    Als Nederlandse ambtenaar of Minister is het heel makkelijk en lekker veilig om je mond te houden en je niets aan te trekken van de massamoord die in een Afrikaans land wordt begaan!

    Webke Kingma trekt zich blijkbaar daar wel iets van aan en probeert wat te veranderen en wordt nu “beloont” met kritiek…

    Die kritiek hoort te gaan naar alle landen en mensen die Joseph Kony steunen en hem tot op de dag van vandaag zijn gang laten gaan.

  14. Tartarus: als je als overheid iets wilt doen tegen zo’n man, zijn er andere wegen dan Wild-Westmethodes. En juist als overheid kun je nooit de weg van moord bewandelen: dan verlies je elk moreel gezag.

    Edit/toevoeging: Als een overheid het écht vreselijk vindt wat in een land gebeurt, kan ze de oppositie steunen, boycots organiseren, iemand isoleren, en in laatste instantie dat land de oorlog verklaren. Maar moord aanmoedigen of zelf plegen is uit den boze. Stel je voor dat wat jij promoot ook hier zou gebeuren. Stel dat de politie of het OM een misdadiger niet legaal te pakken kan krijgen. Moeten ze dan maar stimuleren dat iemand hem omlegt? Welk recht hebben we nog om te zeggen dat hier zoiets niet mag wanneer we het elders bepleiten?

  15. Als ik jouw tekst zie heeft Webke Kingma “gezegd”:

    “Volgens hem kon de VS het beste ‘een prijs zetten op het hoofd’ van Joseph Kony, leider van het Verzetsleger van de Heer. Ook moest de VS mensen in Congo aanmoedigen zich over Kony ‘te ontfermen’”.

    Dit kan ook betekenen dat Webke Kingma wilde dat Kony zou worden gearresteerd en worden uitgeleverd aan het Internationale strafhof in Den Haag.

    Weer even terug naar de realiteit…

    In Oeganda heerst op de meeste plaatsen anarchie, er is geen goed werkend centraal gezag en er is een burgeroorlog aan de gang; dan schiet het niet op om iemand te stoppen met b.v. een boycot.

    Jij zei: “Stel je voor dat wat jij promoot ook hier zou gebeuren. Stel dat de politie of het OM een misdadiger niet legaal te pakken kan krijgen. Moeten ze dan maar stimuleren dat iemand hem omlegt?”.

    Als hier een actieve massamoordenaar zou rondlopen, men zou weten waar hij is en hem niet zou kunnen en/of willen oppakken is het inderdaad een goed idee om hem (na een eventuele veroordeling bij verstek) te doden als arrestatie niet mogelijk is.

    Immers als een “rechtsstaat” zijn burgers niet kan en/of wil beschermen tegen een massamoordenaar heeft die rechtsstaat weinig waarde meer en dienen landen waar wel een goed functionerende rechtsstaat is deze verantwoording over te nemen.

    Webke Kingma laat zijn hart spreken en trekt als 1 van de weinigen zich wel iets aan van het leed van de Oegandese bevolking; dat hij nu voor deze woorden nu moet boeten is de omgekeerde wereld!

  16. Het kost me wat moeite om de redenering van Karin te volgen. En misschien mis ik iets.

    Zover ik weet overvalt het leger van de Heer vrij regelmatig dorpjes, waarbij de hutjes leeggeroofd en verbrand worden, de ouderen doodgeschoten, de kinderen gedrogeerd, waarna de meisjes verkracht en de jongens bij leger worden ingelijfd. Dit alles onder supervisie van o.m. de heer Kony.
    Nu kan je stellen, dat als kongo een rechtsstaat zou zijn, dit leger van de Heer onschuldig is totdat een rechter recht spreekt, dat het een boevenbende is.

    Deze redenering is juridisch misschien juist. Maar in de praktijk werkt de rechtsstaat kongo iets anders dan in Nederland. Daarom kost het me wat moeite om Karin hier te volgen.

    Volgende rechtsstaat die iets anders werkt is USA. Daar mag je rustig stellen dat Assange moet worden afgeschoten (mijn woorden).
    Dat mag volgens het vorige stukje niet in Nederland van Rop Gongrijp gezegd worden.

    Verondersteld, dat de geruchten omtrent het leger van de Heer op redelijke betrouwbaarheid berusten, en ik daar iets tegen wil ondernemen, zijn er een aantal mogelijkheden:
    – ik dien een strafklacht in bij een rechter.
    – ik vraag een bevriende rechtsstaat die iets anders (kan) werken dan Nederland op te treden in Kongo.
    – ik steun een NGO die daar iets probeert te regelen.

    De stelling van Karin: ‘moord aanmoedigen of zelf plegen is uit den boze’ is in theorie natuurlijk juist.
    Maar in geval een bende massamoordenaars is een afweging tussen de vele slachtoffers van die massamoordenaars vs de bende massamoordenaars en daarvan vooral de hoofdmannen weer heel wat anders.

    Een complicerende factor is ook nog, dat er verschillende bendes massamoordenaars rondlopen, die ook nog eens onderling aan het moorden zijn.
    In deze onvolmaakte wereld is het naar mijn smaak beter om op korte termijn de bendes massamoordenaars tegen te werken, dan om een wereldwijde rechtsstaat te willen.
    Ik denk, dat ik het op het punt van de termijn met Karin oneens ben. En ik ben bang, dat we allebei nog geen wereldvrede zullen meemaken.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Hou me per e-mail op de hoogte van nieuwe reacties op dit artikel.
      (U kunt zich hier abonneren zonder zelf te hoeven reageren.)

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.