Privacy is een airbag

Rekeningrijden of kilometerheffing: hoe het kabinet het ook wil noemen, een systeem dat de bewegingen van alle auto’s bijhoudt, vormt een nieuwe aanslag op onze privacy. Tenzij we van meet af aan solide waarborgen inbouwen, zetten we zometeen een enorme stap in het altijd en overal minutieus volgen van burgers. Weer een schat van data om in te grasduinen, om op en naast andere data te leggen, om kruisverbanden mee te leggen en mensen mee uit te filteren.

Wie niets te verbergen heeft, hoeft zich toch geen zorgen te maken, zeggen we dan. Hoe vaker ik dat argument hoor, hoe ongeruster en obstinater ik word. De premisse van die stelling is immers fundamenteel verkeerd. De grondslag van elke rechtstaat is dat burgers hun onschuld niet hoeven aan te tonen: de aanname van ieders onschuld vormt het uitgangspunt, het fundament waarop we staan. Alleen bij gerede twijfel mogen iemands gangen worden doorgelicht en onderzocht. Er dient een onderbouwde verdenking te bestaan vooraleer de overheid iemands privacy mag doorbreken.

We redeneren tegenwoordig omgekeerd. Ieders privacy mag worden omvergehaald, iedereen mag worden doorgelicht, overal, en te allen tijde. We geloven dat alleen wie toch al fout was zal sneuvelen, en veronderstellen dat de rest – de zuiveren, de échte onschuldigen – overeind blijft, onaangetast.

Maar zo werkt het niet. Want wie overeind blijft, is inmiddels niet meer onaangetast. Die is transparant gemaakt en doorzichtig geworden, die is zijn schil kwijt, die legt permanent verantwoording af. Privacy is de bufferzone tussen burger en overheid, de veiligheidsmarge die moet voorkomen dat de overheid (of haar dienaren) teveel macht krijgt over een individu. Privacy is onze airbag. En we prikken ‘m aan alle kanten lek.

De gedachte dat wie niets te verbergen heeft, vrijuit gaat, legt de focus principieel verkeerd. Het is niet te burger die zichzelf hoeft te bewijzen. In een rechtsstaat moet de overheid bewijzen dat zij recht en reden heeft om in een specifiek geval iemand door te lichten. Wij hoeven helemaal niet transparant te wezen, in tegendeel: de overheid moet verantwoording afleggen vooraleer zij zich in iemands kreukelzone mag begeven.

Dat hele systeem van checks and balances geven we de laatste jaren op: bij algemene wet worden bijna maandelijks maatregelen genomen die, zonder dat politie of justitie hoeven aan te tonen dat er gegronde reden voor een specifieke verdenking is, overheidsinstanties het recht geven burgers massaal door te lichten.

U heeft niets te verbergen, zegt u. Maar al wie dat beweert, veronderstelt dat hij zélf uitmaakt wat mag en wat niet mag. Dat-ie alle wetten wel kent. (Kent u ze echt allemaal? En heeft u er nooit eentje overtreden? Heus niet? Nooit ‘s een post op de belastingaangifte verzwegen, of iets aangedikt? Nooit ‘s door rood gegaan, of te hard gereden? Nooit drugs gekocht? Nooit iets zonder te betalen uit de winkel meegenomen? Nooit een discriminerende opmerking gemaakt? Nooit iemand dood gewenst?)

Wie zegt niets te verbergen te hebben, gaat uit van een systeem van checks and balances, van een methodiek van recht en verantwoording die we nu juist gaandeweg aan het opgeven zijn. Die redeneert nog vanuit een systeem waarin de politie heel precies verantwoording moet afleggen als ze inbreuk maakt op onze rechten, vanuit een systeem van gerede verdenking als grondslag.

Privacy is het kind van de rekening. En we walsen haar plat.

Author: Spaink

beheerder / moderator

17 thoughts on “Privacy is een airbag”

  1. Kuba, wat je schrijft over Amsterdam was een plan, vier jaar geleden bedacht door Welting. ‘t is nooit ingevoerd.

    Overigens staat in de Groene Amsterdammer van deze week een uitstekend interview met de Duitse voormalig ministerGerhart Baum, die zich eveneens grote zorgen maakt over deze (en vergelijkbare Duitse) plannen.

  2. K> ……. een uitstekend interview met de Duitse voormalig ministerGerhart Baum, die zich eveneens grote zorgen maakt over deze (en vergelijkbare Duitse) plannen.

    Het is opvallend dat altijd de *voormalige* ministers zich zoveel zorgen maken. Wat zouden ze toch aan het doen zijn terwijl ze volop in functie zijn…?

  3. K schreef> Wie niets te verbergen heeft, hoeft zich toch geen zorgen te maken, zeggen we dan.

    Het is een oude en bekende kreet die sinds de jaren 60 van de vorige eeuw door het CDA als ‘argument’ werd gebruikt om het persoonsbewijs in te voeren. Het heeft alles bij elkaar nog lang geduurd, maar de wonden van de laatste oorlog waren er ook naar. Je wordt alleen al machteloos door de pure domheid van de redenering. Dank, dat je het weer eens op een rijtje zet, K. want het blijft nodig.

    Maar om even terug te komen op “het systeem dat de bewegingen van alle auto’s bijhoudt….” waarmee je je verhaal begon: Stap 1 is hierin enige tijd geleden al gezet. Niet om de afgelegde afstand te betalen, maar vanuit een ongeordende gedachte van criminaliteitsbestrijding “om bij te houden wie A’dam in- en uitrijdt via de ring”. Alles komt netjes op de foto. Ze weten precies wanneer Kuba naar de opera gaat. Of naar z’n oude tante. Na ja, weten zij veel..? :-)

  4. Ik zat me ook al zorgen te maken over die registratie rondom rekeningrijden.

    De enige oplossing is om te zorgen dat die informatie niet in detail wordt geregistreerd. Want als de informatie in detail wordt opgeslagen, is het wachten op een schokkende misdaad (eventueel eentje met – slik – kinderen). Dan roept iedereen dat het belachelijk is om die gegevens niet ook te gebruiken voor het oplossen ervan. En daarna is het handig om minder schokkende moorden op te lossen. En ‘potentiële terroristen’ te monitoren. En Hells Angels, moslims in soepjurk en milieu- of dierenrechtenactivisten. En voordat je het weet iedereen.

  5. Sterker: alle instanties nemen die argwanende houding over. Overal moet je vandaag je papiertjes laten zien. Iedereen is aan het filteren, wie mag erin, wie moet eruit. Heel irritant, want iedereen gaat zich heel territoriaal gedragen.

    Voorbeeld: Laatst ging ik naar de WC in de Stadsschouwburg in Rotterdam. Opeens werd er op de deur geklopt: “MENEER, HEEFT U WEL EEN KAARTJE? DE WC HIER IS GEEN KLEEDKAMER HOOR!”. OK, dacht ik, dat is dan het definitieve einde van die hanenkam. Ik ben, nadat ik uit de WC kwam met mijn kruis open en met het kaartje zwaaiend, meteen daarna heel demonstratief naar de balie gelopen en heb haar collega, duidelijk hoorbaar zodat die vervelende argwanende bemoeial het kon horen, mijn data uit hun systeem laten verwijderen. “Ik wil geen reclame meer ontvangen, en ik kom hier nooit meer toneel kijken!”. Niet dat ik er zo vaak kwam, 3 keer per jaar ofzo, maar toch. Het is al erg genoeg dat de overheid zich als een argwanende bemoeial gedraagt, als je zelfs in het theater aan stop&search wordt onderworpen… iedereen wil de AIVD zijn of hun taken overnemen (en nee, het was geen rare postmoderne performance, gewoon een medewerker)

  6. @K> Er zijn nog ernstigere privacy-schendende ontwikkelingen gaande op het gebied van verkeer & privacy, zoals het aftappen van sensorgegevens van (dure) auto’s en dit te combineren met de gegevens van de navigator (in dit geval een samenwerking met TomTom). Houd het in de gaten zou ik zeggen.

    Wat het argument ‘ik heb niks te verbergen’ betreft; rest mij alleen een zucht. Het is natuurlijk niet voor niks dat het volk “U” de Big Brother Award gewonnen heeft. Natuurlijk heb ik wel wat te verbergen! Heel veel zelfs, dat is namelijk de essentie van mijn individualiteit; de mogelijkheid om geheimen te hebben…. En daarom kies ik er voor mijn naam én url hier in te vullen, omdat dat niet geheim is.

  7. Juzo, jij denkt dat iemand belangwekkend moet zijn vpooraleer zijn of haar privacy wordt geschonden. Was dat maar waar. _Ieders_ privacy wordt momenteel op grote schaal geschonden, zonder aanziens des persoons.

  8. Die zo bang zijn voor de privacy-schending, zijn alleen maar erop uit om zichzelf belangrijk en gewichtig te maken en te voelen. En het dus niet zijn.

    Alle mensen zijn hetzelfde. Er is geen enkel verschil. Er is dus ook geen enkele privacy-noodzaak, en geen enkele privacy behoefte. Als je dááraan alleen je belangrijkheid ontleent, ben je geen knip voor de neus waard.

    Het is een lacher, een giller, die privacy-neurose, en tegelijkertijd oer- en stomvervelend, a- en anti-commercieel, volledig uit de gratie, ouderwets, antiek, muf en gedateerd. Zó kunnen we niet het graf in.

    ‘\°_°/’

    Frisse middag, ik ben er weer.

  9. Karin je verhaal snijdt hout! Het is inmiddels haast ‘1984’ en voordat je het weet zijn er ook camera’s in privéwoningen, alles zogenaamd voor onze veiligheid, maar ook dan de privacy aantastend. Veiligheid enzo……laat me niet lachen dit is gewoon veel te zot voor woorden. Nu al kan je, je haast nergens vertonen zonder dat er een camera ziet wat je doet. Niet dat ik van plan ben iets verkeerds te doen hoor, maar dan nog.

    Ik ben zeer gestel op mijn privacy! Hoewel heel open van karakter, wil ik de regiseur blijven van mijn eigen leven………en niet de overheid of wie of wat dan ook! Lang leve de privacy & de vrijheid te doen en laten wat je zelf wil!……binnen de perken van het recht dan!

  10. Nog even een aanvulling op mijn eerdere commentaar.

    Dus, zou iemand van ons BELANGRIJK (genoeg) zijn, dan zou zijn of haar “privacy” kunnen worden “geschonden”. Nu dat met geen van ons het geval is geweest, noch ooit zal zijn, is en blijft geen van ons belangrijk.

    Wij tellen niet mee, zolang onze privacy (uitdagend) niet geschonden wordt. Dat is nu juist zo afschuwelijk blaartrekkend tragisch!!! (komisch & navrant).

    ‘\°_°/’

    Ik moet er niet aan denken. Nee. Ik moet er maar niet aan denken.

  11. Wat zouden wij, als dienst, nou eigenlijk met jouw privacy-gegevens moeten doen. Die zijn toch helemaal niet interessant. Daar kunnen we niks mee.

    Iets anders zou ‘t zijn, als je belangrijk was. Zorg daar dus eerst eens voor.

    ‘\°_°/’

    En kom dan eens terug.

  12. Volgens mij kan iedereen toch al via zijn of haar mobiele telefoon gevolgd worden (als die aanstaat tenminste?). Het is wel een klok- en klepelreactie, maar ik meen me te herinneren dat in die moordzaak op die weduwe waar De Hond zich zo in roert één van de bewijselementen was dat aan de hand van de mobiele telefoon de locatie waar degene die voor de moord veroordeeld is kon worden bepaald, en dat die anders was dan hij in zijn alibi had vermeld. Heb geen tijd het uit te zoeken, maar volgens mij is er geen rekening rijden voor nodig als de automobilist zijn mobiel bij zich heeft.

  13. JuZo, het lijkt me de hoogste tijd dat je eens ten onrechte verdachte wordt in een misdrijf. Ik begrijp dat je niet in staat bent tot analytisch denken en dat neemt niemand je kwalijk. Maar zou je misschien bijdragen achterwege willen laten als die echt helemaal niets toevoegen en nergens op slaan?

  14. Heerlijk JuZo. Slaap zacht en maak er een winterslaap van. Hoop dat andere mensen die hier reageren hier een JuZo-gebruiksaanwijzing in zien. Spreek hem gewoon aan op feitelijkheden waar hij geen antwoord op heeft.

  15. Iedereen kán maar wórdt ‘ie? Welnee. – ‘\°_°/’ – Kom nou zeg. We hebben wel wat anders te doen.

  16. Nee. Dat zou ik niet willen. En ten onrechte mij verdachte maken in een misdrijf, dat laten ze wel uit hun hoofd. Dat zou ze behoorlijk ranzig zuur opbreken. Ik zou m’n kliederige handjes wrijwen van genoegen.

    Het wordt tijd dat je ‘ns wat gaat doen aan dat misselijk negatieve toontje van je.

    ‘\°_°/’

    Ik krijg zo enorm ongelooflijk slaap [gaap] ervan. Dus, ik reageer op je een hele tijd weer niet meer [geeeeeuw]

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Hou me per e-mail op de hoogte van nieuwe reacties op dit artikel.
      (U kunt zich hier abonneren zonder zelf te hoeven reageren.)

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.