Techniek alleen is niet de oplossing

Al geruime tijd horen we dat de invoering van het elektronisch patiëntendossier (EPD) het aantal fouten in de medische sector dramatisch zal reduceren. Nu heb ik daar zo mijn twijfels over, ook al omdat beleidsmakers er niet bij stil staan dat elke techniek zijn eigen fouten genereert en het EPD zelf ook medische missers zal veroorzaken. Daarnaast geloof ik nooit zo in techniek alleen als de oplossing; dat is een soort van technologisch optimisme dat keer op keer de mist in gaat.

Vanmorgen stond dit in de Volkskrant:


Bij de spoedeisende zorg in Nederlandse ziekenhuizen wordt 80 procent van de fouten gmaakt door overbelasting van arts-assistenten of door gebrekkige samenwerking tussen arts-assistenten en hun opleiders. [..] In november werd al bekend dat de werkomstandigheden van een arts-assistent zeer zwaar zijn. Een op de vijf arts-assistenten vertoont tekenen van een burn-out, 40 procent is chronisch vermoeid.

Maar ja, Betere arbeidsomstandigheden klinkt minder sexy dan een EPD.

Twee weken gelden hoorde ik van een gruwelijke medische misser. Had niks met gebrekkige medische communicatie te doen maar alles met onderbezetting en personeelstekort. De anaesthesist werd bij zijn voorbereidingen – mevrouw kreeg een langdurige operatie: borstamputatie met meteen reconstructie, plus reconstructie van de andere, al eerder geamputeerde borst; ze zouden naar schatting zeven uur bezig zijn – tot drie maal toe weggeroepen voor een reanimatie. Door al die onderbrekingen raakte hij uit zijn routine. Mevrouw kreeg netjes de spierverslappers, ze werd geïntubeerd, haar ogen werden dichtgeplakt en daar ging ze de operatietafel op. Zonder verdoving. Ze kon niets laten merken: bewegen kon ze niet, praten niet, niks niet. Godlof raakte ze steeds bewusteloos van de pijn zodat ze niet alles bewust heeft meegemaakt.

Author: Spaink

beheerder / moderator

14 thoughts on “Techniek alleen is niet de oplossing”

  1. Wat een helse nachtmerrie. Bijna letterlijk overgenomen uit Johnny got his gun. Kan die arme vrouw naar de rechter stappen?

  2. vreselijk he..zo ken ik iemand die een keizersnee onderging zonder verdoving..ruggenprik zat niet goed..

  3. Het is inderdaad een eersteklas horrorscenario. Het ziekenhuis heeft de fout erkend en ze is bezig met een advocaat. Maar ik noemde het voorbeeld vooral als illustratie van mijn argument dat tijdsdruk, overbelasting en onderbezetting belangrijker zijn dan een EPD.

  4. Henk heeft een dik punt. Onze verwachtingen zijn inderdaad veelal veels te hoog. Mensen begrijpen ook veelal niet dat vanaf 50, 60 à 70 jaar het gewoon ook allemaal minder wordt.

  5. En wat als “overbelasting en onderbezetting” ook welig tiert bij advocaten? Shiiit, wat een kut-systeem.

    “Mensen begrijpen ook veelal niet dat vanaf 50, 60 à 70 jaar het gewoon ook allemaal minder wordt.”. Begrijpen politici die willen dat iedereen doorwerk tot over zijn 65e dat ook? Nee dus.

    “De AVRO begint binnenkort met een serie ‘Missers’, waar ongetwijfeld leuke kijkcijfers mee gaan worden gehaald.”. Gek he, dat ze met zo’n programma komen na de privatisering van de zorgverzekeringen en de commercialisering van ziekenhuizen.

  6. JU ZOT JE, wat bent u toch weer onderhuids bezig. Was er zelf al ernstig in met 6 jaar en had daarna behoorlijk wat ervaring. Mijn ervaring is toch dat je in het algemeen niet gefundeert kunt agumenteren dat mensen door eigen toedoen in een ziekenhuis belanden. Zeker niet op jongere leeftijd en al helemaal niet qua ernstige dingen.

  7. Sorry hoor juzo,maar zo zwart/wit is het meestal niet..ik bezoek nogal eens een zkh,is het niet met m’n zoontje van 7 die de brute pech gehad heeft een serieuze aangeboren afwijking te hebben,iets wat niks met levensstijl of wat dan ook te maken heeft.Daarnaast heb ik een partner(41) met een overbodig onderdeel in z;n hoofd,en nee daar heeft ie ook niet om gevraagd,rookt niet,drinkt niet etc etc.En dan word je toch echt geconfronteerd met gelukkig nog betrekkelijk kleine medische missers..bloeduitslagen kwijt,artsen die niet verder kijken dan hun neus lang is en zeggen dat het wel tussen iemands oren zal zitten etc etc.En nee daar begin je geen rechtzaak over,dat is ook niet nodig maar het woordje SORRY blijkt voor sommige al erg moeilijk uit hun strot te krijgen.

    En tuurlijk worden er in de maatschappij overal fouten gemaakt en zijn ook artsen maar mensen..het vervelende is dat dingen als een fout bestelde bank ofzo vervangbaar is,van je lichaam heb je er helaas maar eentje..die input van een “foutje”is dus nogal wat groter.

    Overigens zou een EPD soms erg handig zijn,als dat tenminste dan ook communiceerd met alle software bij eender welk zkh..het huidige systeem van brieven die tussen verschillende zkh+disciplines verstuurt worden,blijkt namelijk nooit up to date..zeker in de academische zkh doet zo;n brief er soms een jaar over!!

  8. Als illustratie van je argument dat tijdsdruk, overbelasting en onderbezetting belangrijker zijn dan een EPD -het is niet voor het eerst dat je hierover schrijft- vind ik je bericht ‘minder geslaagd’. Ik ben het overigens wel met je eens. Zoals ik het ook eens ben met een eerder door jou gemaakte opmerking over het (vermoedelijke) aantal medische missers in verhouding tot het aantal medische handelingen.

    Natuurlijk is iedere medische misser er één te veel, natuurlijk moet al het mogelijke worden gedaan om het aantal medische missers te beperken, maar… artsen zijn mensen en mensen maakten, maken fouten en zullen dat blijven doen. Vreselijk, zeker wanneer het jezelf of een dierbare overkomt. Zeker wanneer er sprake is van een duidelijk verwijtbare fout. Doordat behandelaars (over)vermoeid waren, iets wat arts-assistenten al heel lang zijn, doordat medische handelingen worden overgelaten aan onvoldoend opgeleide medewerk(st)ers (nurse practitioners, physician assistents, enzovoorts), door ‘het samenlopen van omstandigheden’…

    Maar is alles wat een medische misser wordt genoemd wel een medische misser ? Zijn ‘onze’ verwachtingen wanneer we een beroep doen op medische hulp wel realistisch ? Gaan ‘we’ er niet teveel van uit dat ‘alles’ te repareren, te genezen is ? En laten ‘we’ ons niet teveel meeslepen in de richting van ‘the American way’… met (hulpjes van) letselschade-advocaten op de Eerste Hulp ? Zijn we, ook hierbij, niet te dol geworden op ‘waargebeurde verhalen’ ? De AVRO begint binnenkort met een serie ‘Missers’, waar ongetwijfeld leuke kijkcijfers mee gaan worden gehaald. “Het is toch een schande, dat… “. En het zal in de meeste gevallen een schande zijn.

    Er kan steeds meer en hoe meer er kan, hoe groter de kans dat er wel eens iets misgaat. Een verkeerde diagnose, een verkeerd uitgevoerde ingreep, het ontbreken van de recentst ontwikkelde instrumenten/apparatuur, slecht ingeschatte bijwerkingen van medicijnen… en niet te vergeten: onverwachte complicaties. Niet alles, lang niet alles is te voorkomen.

    Zoals ik al schreef, er moet al het mogelijke worden gedaan om het aantal medische missers te beperken en ik bagatelliseer ook niet de uit de missers voortvloeiende ellende, maar ik ben er ook niet voor om de wet van Hammurabi, ‘als de patiënt tijdens een operatie overlijdt, wordt de hand van de arts afgehakt’, opnieuw in te voeren. Zelfs niet figuurlijk…

  9. zelf heb ik dit in een iets minder traumatische vorm meegemaakt. Ik kwam bij ná de operatie, maar toen ze nog bezig waren. Supergriezelig, want door de spierverslappers kan je niet reageren. Terwijl je wel beseft wat er aan de hand is. Doordat mijn hartslag omhoog vloog, zag de anesthesist dat het niet goed ging en werd ik direct weer weggemaakt.

    Zou dan bij deze vrouw de hartslag niet zijn gestegen?? of miste de arts dat ook??

  10. Er worden in onze ziekenhuizen en ook in alle andere ziekenhuizen ter wereld “ontzettend veel” fouten gemaakt dat is waar. Maar er worden in “allerlei andere instellingen en organisaties” “nog véél en véél méér” fouten gemaakt. Als we ‘s morgens opstaan, dan worden door iedereen op de hele wereld, gedurende de hele dag en nacht aan een stuk door ontzettend veel, fouten gemaakt. Want niets is perfect, en als iets niet perfect is, worden er fouten gemaakt.

    Als we moeten beginnen met “meer” en “ontzettend veel”, of “minder”, dan is het einde zoek want goed bericht is geen bericht. Je zou je kunnen voorstellen dat helemaal niets meer goed gaat in de wereld en dat is ook zo.

    Het enige wat je kan doen is zorgen dat je er niet in komt, in zo’n ziekenhuis en dat begint al met de lifestyle vanaf een jaar of zes(tien). Dus leef je nogal slordig dan moet je niet gek staan te kijken dat het nogal goed fout gaat, zo overal en hier en daar.

    Ik kan me die assistenten en specialisten wel voorstellen die nou ik niet zo geweldig staan te trappelen om te behandelen en te opereren als ze zien dat het onderhavige “geval” door eigen toedoen een volmaakt en feitelijk onrepareerbaar wrak geworden is. “Geef mijn portie maar ‘an Fikkie”. Alles in de wereld is nou eenmaal aard en nagelvast met het maken van onnoemelijk veel en de meest afgrijselijke fouten verbonden. Een goedendag.

    ‘\°_°/’ – vreemd genoeg worden er niet zoveel en geen ernstige fouten gemaakt bij mensen die er veel voor doen. Daar heeft men niet op gestatistiekt.

  11. Met postkantoor ben ik het wel eens eigenlijk. En, ieder geval is verschillend. Toen ik ‘n paar jaar geleden met grote spoed van zkh Heerlen naar zkh Maastricht vervoerd werd, en daar tussen 2 hartoperaties door onderhanden mocht, vroeg de chirurg éérst van te voren of mijn vader een hem bekende rugby-trainer in Rotterdam was geweest. Dat bleek inderdaad zo te zijn. “Het goede antwoord”, fluisterde de assistent heel zacht in mijn oor, “anders had ‘ie je niet geholpen”.

    Ieder geval is verschillend, en dankzij de begeleidingsbrief van m’n huisarts waarin stond dat ik nog veel aan sport deed, ging ‘t zaakje door hoorde ik later. Anders hadden ze me gewoon laten liggen. Ziekenhuislui zijn ook maar mensen, en niets menselijks is hun vreemd.

    Nu we hier allemaal 50+ zijn, zouden we de jeugd erop kunnen wijzen dat ze niet tevéél aan seks en druks en rokkenroll moeten doen om later uit die beroerde ziekenhuizen weg te kunnen blijven. Maar ‘t zal wel aan dovemanvrouwsoren zijn getoeterd. Mij ‘n zorg. Ze bekijken ‘t maar.

    ‘\°_°/’ – Chacun a son chagrin

  12. “Ziekenhuislui zijn ook maar mensen, en niets menselijks is hun vreemd.”

    Wanneer wat jij hier allemaal schrijft ook maar enigszins in de buurt komt van je persoonlijkheid, mag je je gelukkig prijzen dat chirurgen over het algemeen weinig tijd besteden aan het beter leren kennen van hen die zij onder het mes krijgen… Artsen die je opereren, omdat je vader rugby-trainer was… ja hoor. ;-)

    Of en in welke volgorde mensen behandeld worden, hangt in de eerste plaats af van de medische noodzaak. En zo hoort het ook. Artsen moeten zich niet gedragen als de oude Romeinse keizers, als de ‘artsen’ op het perron van Auschwitz of als god. Zij bepalen niet wie mag leven en wie niet. En volgens mij zijn er ook weinig artsen die die neiging hebben.

    Ook bij één beschikbare donor-lever voor óf een oude alcoholist met een kapotgezopen lever óf een jonge moeder met twee kinderen en een erfelijke leveraandoening… telt in de eerste plaats de medische noodzaak van dat moment. En nogmaals: Zo hoort het ook.

    Ik kan en wil geen oordeel vellen over de reden waarom jij een hartoperatie nodig had, ondanks je extreem gezonde leefstijl… zelfs niet, nadat jij je aanmatigt om anderen te be-/veroordelen. Daar lijkt het in ieder geval op… maar het kan natuurlijk ook een vorm van humor zijn, die ik niet begrijp. Of nog iets anders… waar ik me verder niet in wil verdiepen. Ik kies ervoor om voortaan om je heen te lezen. Het ga je goed, Jules.

  13. Niet alleen ziekenhuizen werken met het EPD. In de verslavingszorg is het sinds kort geimplementeerd. Het rare is het enige waar werknemers inderdaad over klagen is werkdruk. Teveel caseload en hierdoor niet goed kunnen werken. Ze klagen niet perse over het systeem. Ik heb in elk geval niet om een nieuwe gevraagd. Zou liever de tijd hebben om mijn clienten te begeleiden en niet constant alles wat ik doe moeten verantwoorden.

    Dat ik moet verantwoorden snap ik wel. Maar het verantwoorden duurt drie keer langer als de gesprekken zelf en het regelen wat geregeld moet worden. Daar help ik de clienten niet mee. Het EPD maakt geen verandering in de tijd die ik bezig ben met registeren.

    Gr Cynthia

  14. i am from england and this is not so good this is horibble this must not ever happend my daddy works in a hospital in england and this is never happend in my daddy’s historie

    bye, sophie

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Hou me per e-mail op de hoogte van nieuwe reacties op dit artikel.
      (U kunt zich hier abonneren zonder zelf te hoeven reageren.)

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.